Συλλογή Κώστα Μέκκα: ψηφοδέλτια δημοτικών εκλογών 19/2/1956 και ψηφοδέλτια βουλευτικών εκλογών 11/5/1958. Ψηφοδέλτια χωρίς χρονολογία. Επίσης, «Σημειώσεις εφηρμοσμένης πολιτικής οικονομίας περί εξωτερικού εμπορίου βάσει στενογραφημένων παραδόσεων/ Αλέξανδρος Χ.Ρ. Γραμματόπουλος 1949».
Μικρά συλλογή ιστορικών εγγράφων, μεταξύ των οποίων και έγγραφα αναφερόμενα στον Υδραίο αγωνιστή Λάζαρο Βρούσκο.
Η Συλλογή Λαϊκής Αιθιοπικής Τέχνης περιλαμβάνει πίνακες ζωγραφικής, αντικείμενα θρησκευτικής λατρείας (όπως σταυρούς, σείστρα, λύχνους, κομποσκοίνια), κοσμήματα (όπως, διαδήματα, περιδέραια, πόρπες, περικάρπια, κρίκους για τους αστραγάλους), χρηστικά αντικείμενα (όπως, διακοσμημένα δοχεία από κολοκύνθη και ψάθα, πανέρια, χτένια, ριπίδιο, φιαλίδια), έπιπλα (όπως, πήλινο προσκέφαλο, τραπέζι από κέρατο όρυγος) και ποικίλα άλλα (όπως, αυγό στρουθοκαμήλου, χάλκινα αγαλματίδια κτλ.)
Συλλογή που περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατηγορίες αντικειμένων: -Αντικείμενα καθημερινής χρήσης, προερχόμενα από διαφορετικές κοινωνικές και θρησκευτικές ομάδες -Βιβλία και έγγραφα της οικογένειας Κουγιουμτζόγλου και άλλων οικογενειών της πόλης. -Φωτογραφίες και κάρτες στις οποίες αποτυπώνεται η ταυτότητα της πόλης και της κάθε εποχής. -Ενδυμασίες και κεντήματα, πλεκτά και υφαντά υφασμάτα, παραδοσιακές φορεσιές του χορευτικού εργαστηρίου της Φιλοπρόοδου Ένωσης Ξάνθης -Κοσμήματα και πολύτιμα αντικείμενα από το τέλος του 19ου αιώνα -Πίνακες ζωγραφικής και άλλα αντικείμενα τέχνης νεότερα και σύγχρονα, δωρεές καλλιτεχνών που θέλησαν να στηρίξουν το έργο της Φιλοπρόοδου Ένωσης Ξάνθης -Απολιθώματα
Μεικτή συλλογή που περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατηγορίες εκθεμάτων: -Παραδοσιακές ενδυμασίες με τα εξαρτήματά τους από το Μαρούσι, τη Βόρειο Αττική, τη Βοιωτία, τα Δωδεκάνησα, τη Θεσσαλία και την Ήπειρο. - Κεντήματα, υφαντά - Είδη οικοσκευής και χρηστικά αντικείμενα - Eργαλεία - Κεραμικά -Προσωπικά αντικείμενα του Ολυμπιονίκη Μαραθωνοδρόμου Σπύρου Λούη. -Όπλα της επανάστασης του 1821 - Αρχαία βυζαντινών & μεταβυζαντινών χρόνων - Θρησκευτικές Εικόνες -Αρχειακό υλικό (έγγραφα, φωτογραφίες) - Βιβλία - Πίνακες Ζωγραφικής
Έκθεση υλικού λαογραφικού ενδιαφέροντος, χωρισμένη στις ακόλουθες ενότητες: - Αναπαράσταση θρακιώτικου δωματίου - Σκεύη της θρακιώτισσας νοικοκυράς (σκάφες, πινακωτές, τσουκάλια, χειρόμυλοι κλπ) - Εξαρτήματα αργαλειού, νταμιτζάνες, πήλινα σκεύη κ.α. - Αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία - Εργαλεία καλλιέργειας δημητριακών και μικροεργαλεία επισκευών
Συλλογή αντικειμένων, οργανωμένη στις ακόλουθες θεματικές κατηγορίες: - Αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν για την πρόσκτηση και παραγωγή αγαθών - Αντικείμενα για την επεξεργασία και μεταποίηση πρώτων υλών - Αντικείμενα για την προετοιμασία και την κατανάλωση τροφής και ποτών
Βίντεο εικονικής περιήγησης στον χώρο του μουσείου και παρουσίασης κάποιων εκθεμάτων του.
Βιογραφικό σηµείωµα Φιλόλογος και ιστορικός, ο Λέανδρος Βρανούσης, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Στα χρόνια της Κατοχής συνδέθηκε µε τις παράνοµες οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΕΠΟΝ στα Γιάννενα και συµµετείχε στην αντίσταση ως αντάρτης του ΕΛΑΣ. Το 1944 συµµετείχε στις εργασίες του Εθνικού Συµβουλίου ως εθνοσύµβουλος Ιωαννίνων, ο νεότερος εθνοσύµβουλος της ΠΕΕΑ. Από το 1946 κατέθεσε τις πρώτες επιστηµονικές εργασίες του προσανατολισµένες στην περίοδο του Νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ήπειρο. Το 1956 εντάχθηκε ως ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισµού της Ακαδηµίας Αθηνών, ενώ από το 1962 ανέλαβε την διεύθυνση του. To 1954 του απενεµήθη το βραβείο της Ακαδηµίας Αθηνών για τη µονογραφία του για τον Ψαλίδα και τον Ρήγα και το 1958 το Α΄ Κρατικό Βραβείο Βιογραφίας για το έργο του "Ρήγας Βελεστινλής". Περιγραφή • Συλλογή προκηρύξεων, φυλλαδίων και άλλων τεκµηρίων κυρίως από την Ήπειρο (1943-1950). • Το "Αρχείο Αντιστασιακού Τύπου" του Λ. Βρανούση περιλαµβάνει 58 τίτλους, κυρίως από την Ήπειρο και τα Ιωάννινα.
Η συλλογή Λευκωμάτων Ιωάννου Γενναδίου αποτελείται από 24 Λευκώματα (αρ. 2-24 και 38) που περιέχουν αρχειακό υλικό το οποίο, κατά κανόνα, προηγείται χρονολογικά εκείνου που απόκειται στους φακέλους του Αρχείου Ι.Γ. Ειδικότερα, το υλικό του 19ου αιώνα τοποθετήθηκε από τον Ι. Γεννάδιο σχεδόν αποκλειστικά στα Λευκώματα, ακολουθεί αριθμητικά εκείνο των πρώτων ετών του 20ού, και τέλος σποραδικά των υπόλοιπων ετών ως τον θάνατό του (1932). Το υλικό εδώ παρουσιάζεται θεματικά συγκροτώντας μικρές ενότητες αποτελούμενες από αλληλογραφία, αποκόμματα εφημερίδων, προσκλήσεις κλπ. σχετικά με την οικογένεια Γενναδίου, την ίδρυση και ανέγερση του Γενναδείου, την ελληνική και διεθνή πολιτική, την ελληνική οικονομία, την κρίση και τα δάνεια, την βουλευτική υποψηφιότητα του Ι. Γενναδίου στις εκλογές του 1907, την ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία και τις σχέσεις της με τις δυτικές ομολογίες. Περιλαμβάνονται επίσης η αρθρογραφία του Ι. Γενναδίου στον ελληνικό και ξένο τύπο-κυρίως τον αγγλόφωνο, τα διπλωματικά του ταξίδια στην Ευρώπη και την Αμερική, η συλλογή των βιβλίων του και τα ex libris, βραβεύσεις του από πνευματικά ιδρύματα και οργανισμούς, και πλείστα λεπτομερή στοιχεία από την συμμετοχή του σε εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής, ιδίως στο Λονδίνο.
Η Συλλογή περιλαμβάνει περίπου 4500 αντικείμενα/μνημεία. Με εξαίρεση ελάχιστα αντικείμενα της προϊστορικής εποχής, τα έργα της Συλλογής χρονολογούνται από τον 6ο αι. π.Χ. έως και την ύστερη αρχαιότητα. Τα έργα αυτά αποτελούν δείγματα παραγωγής κυρίως των τοπικών εργαστηρίων γλυπτικής, ενώ πολλά είναι εισαγωγές από την Αττική και δημιουργίες άλλων καλλιτεχνικών εργαστηρίων του βορειοελλαδικού καθώς και του μικρασιατικού χώρου. Η Συλλογή περιλαμβάνει αρχιτεκτονικά μέλη, τμήματα γλυπτής διακόσμησης κτηρίων, βωμούς, σαρκοφάγους, ανάγλυφα, αγάλματα, αυτοκρατορικά και ιδιωτικά πορτρέτα, εικονιστικούς ανδριάντες από τη Θεσσαλονίκη και περιοχές της Μακεδονίας. Μεγάλο μέρος της Συλλογής Λίθινων συνιστούν και οι επιγραφές, οι οποίες απαντούν και σε μνημεία με ανάγλυφες παραστάσεις. Επίσης, η Συλλογή περιλαμβάνει και λίθινα αντικείμενα εργαστηριακού χαρακτήρα σε πρώτη ή δεύτερη χρήση. Στη Συλλογή εντάσσονται και σύγχρονα ακριβή αντίγραφα μεμονωμένων λίθινων μνημείων. Ανάμεσά τους είναι και τα αντίγραφα των αμφίγλυφων πεσσών του ρωμαϊκού μνημείου γνωστού ως Incantadas (=Μαγεμένες) ή Στοά των Ειδώλων, οι οποίοι μαζί με αρχιτεκτονικά μέλη του μνημείου βρίσκονται από τον 19ο αιώνα στο Λούβρο. Τέλος, στη Συλλογή ανήκει μικρός αριθμός μνημείων της οθωμανικής περιόδου, περιλαμβάνοντας κυρίως επιγραφές στην οθωμανική και την εβραϊκή γλώσσα.
Πίνακες λιθογραφιών που αναπαριστούν αρχαιολογικά τοπία: α) Το Ερέχθειο, οι Καρυάτιδες και στο βάθος η Πάρνηθα, λιθογραφία, σχέδιο εκ του φυσικού του E. Rey, χάραξη του ιδίου, τυπώθηκε στη Λυών το 1843 β) Γενική άποψη της Αθήνας του 1861. Στο βάθος η Ακρόπολη. Λιθογραφία, χάραξη Bachelier. Δημοσιεύτηκε από τον Μαρίνο Βρεττό στο Παρίσι. γ) Η πύλη της Προναίας Αθηνάς (Παζαρόπορτα) στη ρωμαϊκή αγορά της Αθήνας, λιθογραφία, σχέδιο εκ του φυσικού του Theodose du Moncel, χάραξη του ιδίου, 1845 δ) Η Αθήνα από τους πρόποδες του όρους Αγχέσμου (Τουρκοβούνια), έργο του Άγγλου ζωγράφου και περιηγητή Edward Dodwell, λιθογραφία, τυπώθηκε στο Λονδίνο το 1821.
Συλλογή Λίνας Αραβαντινού, συζύγου Π. Αραβαντινού: προσωπική αλληλογραφία, αποκόμματα εφημερίδων με πρωτοσέλιδες πολιτικές γελοιογραφίες, διαφημιστικές καταχωρήσεις, φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ.
Συλλογή Μ. Ε. Κωνσταντακάτου: αλληλογραφία με τον Πρόεδρο των Η.Π.Α. J. F. Kennedy και οικονομικούς φορείς των Η.Π.Α. (Ίδρυμα Ροκφέλερ, κλπ) για την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα.
Ο Μακαριστός Διονύσιος κληροδότησε τη συλλογή του, το περιεχόμενο και το μέγεθος της οποίας αναγνωρίζουν όλοι οι Κοζανίτες, στο ποίμνιό του, το 1995, με την ανακήρυξη της Κοζάνης ως πόλης του Βιβλίου, συνεχίζοντας την παράδοση του εμπλουτισμού της τοπικής βιβλιοθήκης με σημαντικές δωρεές επιφανών ανδρών.