Η συλλογή περιέχει την επιστημονική Επετηρίδα και τις δημοσιεύσεις του Κέντρου Λαογραφίας, καθώς και επιλεγμένα δυσπρόσιτα λαογραφικά δημοσιεύματα. Στις δημοσιεύσεις του Κέντρου περιλαμβάνονται επιστημονικές μελέτες που εκδόθηκαν από το 1920 έως σήμερα (η πρόσβαση σε ορισμένες είναι δύσκολη, στην έντυπη μορφή τους, λόγω της παλαιότητάς τους) και ερωτηματολόγια συλλογής λαογραφικού υλικού που χρησιμοποιούνται από τους συλλογείς.
Η Μακεδονία ανήκει στις περιοχές που εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος με τις λεγόμενες «Νέες Χώρες», αλλά και που κατά κύριο λόγο υποδέχθηκαν πρόσφυγες από τις πολλαπλές πολεμικές και πολιτικές περιπέτειες του ελληνικού έθνους τον 20ό αιώνα. Χώρος με πλούσια ιστορία και παράδοση, διαμορφώνει την εικόνα και τη σημερινή του ταυτότητα κυρίως μέσα από το συνδυασμό του χαρακτήρα των «Νέων χωρών» με την έλευση των «νέων ανθρώπων», δηλαδή των προσφύγων. Οι διαφορετικές κοινότητες κουβαλάνε μέσα στο χρόνο μνήμες και παραδόσεις που ανήκουν τόσο στο μακεδονικό χώρο όσο και στις πατρίδες των προσφύγων. Ιδίως οι παλαιότερες γενιές, δεδομένου ότι ξεκίνησαν από προφορικές κοινωνίες και έχουν φτάσει στην ψηφιακή εποχή, διατηρούν και έναν πλούτο εμπειριών και επικοινωνιακών τρόπων, που αξίζει να διατηρηθούν ως πολιτιστικό απόθεμα για το μέλλον. Το έργο «Πολιτιστική και γενεαλογική ψηφιακή συλλογή της Κεντρικής Μακεδονίας» έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός ψηφιακά συγκροτημένου πολιτισμικού αποθέματος με την ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση του ενεργού κοινωνικού μνημονικού και, παράλληλα, επιδιώκει να παρέχει πληροφορίες και οδηγίες για τη μεθοδολογία και τις τεχνικές του προγράμματος, να κατευθύνει ερευνητές και κοινό στις πηγές, να αποτελεί πόρο επικοινωνίας του προγράμματος με το παγκόσμιο κοινό και να συγκροτεί μια δυνητική κοινότητα από ανθρώπους με κοινή καταγωγή, τοπικές αναφορές και ερευνητικά ενδιαφέροντα. Γεωγραφικά το έργο καλύπτει το χώρο της περιφέρειας της κεντρικής Mακεδονίας, αλλά με αναφορές και στις πατρίδες των προσφύγων στη Mικρά Aσία και στη Bαλκανική. Xρονικά αναφέρεται κατ’ αρχάς σε αυτό που έχει διατηρηθεί σήμερα στη μνήμη μας, στις μαρτυρίες και στα κειμήλια που διατηρούμε. Kαλύπτει βέβαια ιστορικά κυρίως τον 20ό αιώνα, αλλά με αναφορές και στο απώτερο παρελθόν των κοινοτήτων που παρουσιάζει. Δομικά αναπτύσσεται γύρω από τρεις θεματικούς τόπους: «οικογενειακή μνήμη» [γενεαλογία, ιστορία των πληθυσμών], «επικοινωνιακή μνήμη» [αυτοβιογραφία - μαρτυρία] και «πολιτισμική μνήμη» [τοπική ιστορία, κειμήλια, φωτογραφίες, χάρτες, ίχνη στο δημόσιο χώρο] και τα αντίστοιχα υποπρογράμματα συλλογής και παρουσίασης του υλικού και της επικοινωνίας με το κοινό. Για την επίτευξη αυτού του στόχου συνδυάστηκαν καθιερωμένες μορφές συλλογής και διαχείρισης της πληροφορίας με αντίστοιχες ψηφιακές τεχνικές και μεθόδους για τη δημιουργία δικτυακών και πολυμεσικών εφαρμογών. Το καινοτόμο στοιχείο του προγράμματός μας είναι η μεγάλης κλίμακας γραπτή επικοινωνία με το κοινό, καθώς και υποβολή, ο έλεγχος και η ενημέρωση των στοιχείων σε οικογενειακή και τοπική κλίμακα. Το έργο αναπτύχθηκε από τους ερευνητές και το τεχνικό προσωπικό του ΙΜΕ σε συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες, με εθελοντές, και με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, των κοινοτήτων των προσφύγων, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδιωτών και λοιπών φορέων.
Το εργαλείο αυτό αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου DARIAH-ΑΤΤΙΚΗ Ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες ΔΥΑΣ.
Μέσω αυτού ο χρήστης ερευνητής ή μελετητής των ανθρωπιστικών επιστημών και των τεχνών μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες τόσο για φορείς
(οργανισμούς ή ιδιώτες) της Ελλάδας, όσο και για τις συλλογές, φυσικές και ψηφιακές, που κατέχουν ή διαχειρίζονται.
Oι χρήστες του εργαλείου αξιοποιούν την προσφερόμενη τεχνογνωσία και τους διαθέσιμους ψηφιακούς πόρους για την αναβάθμιση της ποιότητας της
έρευνάς τους ή και για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Οι διαχειριστές πολιτιστικών συλλογών (αρχειονόμοι, βιβιοθηκονόμοι, επιμελητές μουσείων) αξιοποιούν τη συλλογική τεχνογνωσία για την
ευρύτερη δυνατή κοινωνική αξιοποίηση των ψηφιακών πόρων των ανθρωπιστικών επιστημών και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το περιεχόμενο του ψηφιακού εργαλείου εμπλουτίζεται και επικαιροποιείται συνεχώς με φιλοδοξία τη διάδοση του ελληνικού αναλογικού και
ψηφιακού περιεχομένου και την πρόσβαση σε επιστημονικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό και η συμβολή των χρηστών είναι απαραίτητη.
Το έργο κατέστη εφικτό χάρη και στην πολύτιμη συνδρομή των υπευθύνων των φορέων στους οποίους απευθύνθηκε το ΔΥΑΣ, τους οποίους και
ευχαριστούμε θερμά.
Για διορθώσεις, επικαιροποιήσεις στοιχείων ή και για εισαγωγή νέων οργανισμών και συλλογών παρακαλούμε να συμπληρώσετε τις αντίστοιχες φόρμες:
