Συλλογές της ημέρας

Το όραμα και η συλλογή του Ιωάννη Γεννάδιου

Τα λευκώματα (scrapbooks) του Ιωάννη Γεννάδιου είναι μια από τις σημαντικότερες συλλογές της Γενναδείου Βιβλιοθήκης που περιέχει ανεκτίμητες πληροφορίες για την ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Στα λευκώματά του o Γεννάδιος μάζευε φωτογραφικό υλικό καθώς και άλλα εφήμερα (αποκόμματα από εφημερίδες και βιβλία, γκραβούρες, έντυπο υλικό, προγράμματα από εκδηλώσεις, προσκλήσεις και πολλά άλλα). Οι 116 τόμοι των λευκωμάτων πραγματεύονται διαφορετικά θέματα: ιστορικά, τοπογραφικά, αρχαιολογικά, εθνολογικά (ιματιογραφία), αρχιτεκτονικά, καλλιτεχνικά, βιβλιογνωστικά, δημοσιογραφικά καθώς και τα οικογενειακά του Γενναδίου. Κάθε τόμος αποτελείται κατά μέσο όρο από 60-70 φύλλα μεγάλου μεγέθους. Η ψηφιοποίηση και επιστημονική τεκμηρίωση μέρους αυτού του υλικού μέσα στα πλαίσια του προγράμματος της Κοινωνίας της Πληροφορίας καλύπτει μια καίρια ανάγκη της βιβλιοθήκης για διάσωση και δημοσιοποίηση μιας ομάδας υλικού τόσο σημαντικού για την τεκμηρίωση της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας, ενώ η δημοσίευσή του στο διαδίκτυο αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην έρευνα αλλά επίσης και για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Για παράδειγμα οι τόμοι που πραγματεύονται τους πολέμους του 1897 (Φ 36) και του 1912-13 (Φ 37) περιέχουν μοναδικό πρωτογενές υλικό που ο Ιωάννης Γεννάδιος συνέλεξε για την περίοδο. Το φωτογραφικό υλικό που υπάρχει στα λευκώματα που έχουν θέμα την εποχή αυτή περιέχει πρωτότυπες φωτογραφίες πολιτικού και στρατιωτικού χαρακτήρα καθώς και μοναδικό φωτογραφικό και δημοσιογραφικό υλικό από εφημερίδες της εποχής. Από τα λευκώματα με θέμα Τοπογραφία, ο τόμος για την Αθήνα και τα περίχωρα (Φ40) και ένας από τους τόμους για την Κωνσταντινούπολη (Φ 52 Α) περιέχουν εκτός από τμήματα βιβλίων, χάρτες και πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό της εποχής. Το λεύκωμα που αφορά στην ίδρυση της Γενναδείου βιβλιοθήκης (Φ 38) μας δίνει πολλές λεπτομέρειες για την ίδρυση και το κτίσιμο της βιβλιοθήκης από το 1922 έως το 1926. Τέσσερα λευκώματα με θέμα "Προσωπογραφία" που περιέχουν πορτραίτα σχετικά με τους ήρωες του 1821 (Φ 25-28) καθώς και πολλά λευκώματα με ενδυμασίες(Φ 58-66) συμπληρώνουν την εικόνα που μας άφησε ο Γεννάδιος για αυτά τα θέματα. Διάφορα λευκώματα από την κατηγορία Δημοσιογραφία (Φ 72, 75, 76, 77 και 80) περιέχουν φύλλα σπάνιων περιοδικών και εφημερίδων από την Ελλάδα και τις ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Ένα λεύκωμα με γελοιογραφίες από την Ελλάδα (Φ 103) μας δείχνει πώς σατυρίζονταν διάφορες καταστάσεις την εποχή εκείνη. Η ψηφιακή εφαρμογή με τίτλο “Το όραμα και η συλλογή του Ιωάννη Γεννάδιου” παρουσιάζει το χρονικό της ίδρυσης της Γενναδίου Βιβλιοθήκης, των συλλογών καθώς και τη βιογραφία του Ιωάννη Γενναδίου, ως διπλωμάτη και ως συλλέκτη. Το ψηφιοποιημένο υλικό προέρχεται ως επί το πλείστον από τα λευκώματα του Γεννάδιου, αλλά και από άλλα ψηφιοποιημένα τεκμήρια από συλλογές της Βιβλιοθήκης, ενώ τα κείμενα βασίζονται σε παλαιότερες δημοσιεύσεις της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.

Συλλογή Ευστάθιου Ι. Φινόπουλου

Η Συλλογή ιστορικών και περιηγητικών εκδόσεων του Ευστάθιου Ι. Φινόπουλου αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές συλλογές του είδους, όχι μόνο για τον ελληνικό, αλλά και για τον διεθνή επιστημονικό χώρο. Η συγκρότησή της, έργο ζωής για τον συλλέκτη, ξεκίνησε με αγορές από τον υπαίθριο παλαιοβιβλιοπώλη George Jeffery, στη Farringdon Road στο Λονδίνο, το 1963. Ο μεγαλύτερος όγκος της συλλογής αποκτήθηκε στο εξωτερικό από παλαιοβιβλιοπώλες και οίκους δημοπρασιών. Χάρη στο εύρος και τον πλούτο του υλικού της, η συλλογή αποτελεί πηγή άντλησης πληροφοριών για μεγάλο αριθμό ελλήνων και ξένων ερευνητών, πολλών επιστημονικών ειδικοτήτων. Η συλλογή οριοθετείται χρονικά από τα τέλη του 15ου έως τα τέλη του 19ου αιώνα και έχει συγκροτηθεί κυρίως γύρω από ένα θεματικό άξονα: την ταξιδιωτική δραστηριότητα στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο. Ιδιαίτερο βάρος έχει επίσης δοθεί στη βιβλιογραφική και εικονογραφική κάλυψη του φαινομένου του Φιλελληνισμού. Ο πλούτος και η ποικιλία του υλικού επιτρέπουν τη διερεύνηση πολλών πτυχών της πνευματικής, κοινωνικής, οικονομικής, θρησκευτικής και καλλιτεχνικής ζωής του ελληνικού κόσμου, κατά την περίοδο των ξένων κυριαρχιών (Οθωμανικής και Βενετικής, αλλά και της Βρετανικής προστασίας του Ιονίου), με έμφαση σε κομβικές ιστορικές στιγμές (όπως η Ελληνική Επανάσταση, ο Κριμαϊκός πόλεμος κ.λπ.) ή σε εμβληματικές προσωπικότητες (π.χ. Λόρδος Byron). Παράλληλα, η περιηγητική γραμματεία επιτρέπει την άντληση ποικίλου πληροφοριακού υλικού για τις παραπάνω θεματικές, αλλά και τη μελέτη του ιδιαίτερου βλέμματος των ξένων περιηγητών στις διάφορες ιστορικές περιόδους. Το θέμα του Φιλελληνισμού, εκτός από τον κειμενικό πλούτο, συμπληρώνεται από χαρακτικά, χάρτες, υδατογραφίες και μονόφυλλα. Συνοπτικά, η συλλογή προσφέρει πλούσιο υλικό για τις ακόλουθες θεματικές: i. Ιστορία της Ελλάδας και του ελληνικού κόσμου ii. Το φαινόμενο του περιηγητισμού iii. Ταξιδιωτική λογοτεχνία και τέχνη iv. Φιλελληνισμός v. Οθωμανική ιστορία και ιστορία των λαών υπό Οθωμανική κυριαρχία vi. Ιστορία του βιβλίου και της τυπογραφίας Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Συλλογής αποτελεί η ποικιλία των αντιτύπων των εκδόσεων. Προσφέρονται δηλαδή στην έρευνα πολλαπλά αντίτυπα (διαφορετικά «τραβήγματα») της ίδιας έκδοσης, διαδοχικές εκδόσεις και ποικίλες μεταφράσεις του ίδιου βιβλίου. Η Συλλογή είναι τεκμηριωμένη σε μια σύνθετη βάση δεδομένων με λεπτομερή καταγραφή των δρομολογίων των περιηγητών, τον χρόνο πραγματοποίησης των ταξιδιών, βιογραφικά στοιχεία, τα κίνητρα του ταξιδιού και θεματικά ευρετήρια.

Για προγραμματιστές

Εργαλεία προγραμματιστών

Είστε προγραμματιστής και σας φάνηκε ενδιαφέρον το μητρώο; Μπορείτε να έχετε τις συλλογές του μητρώου για επεξεργασία μέσω γνωστών πρωτοκόλλων.

Μάθετε περισσότερα...

Καλώς ήλθατε στα Μητρώα Πόρων Ανθρωπιστικών Σπουδών.

Το εργαλείο αυτό αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου DARIAH-ΑΤΤΙΚΗ Ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες ΔΥΑΣ.

Μέσω αυτού ο χρήστης ερευνητής ή μελετητής των ανθρωπιστικών επιστημών και των τεχνών μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες τόσο για φορείς (οργανισμούς ή ιδιώτες) της Ελλάδας, όσο και για τις συλλογές, φυσικές και ψηφιακές, που κατέχουν ή διαχειρίζονται.

Oι χρήστες του εργαλείου αξιοποιούν την προσφερόμενη τεχνογνωσία και τους διαθέσιμους ψηφιακούς πόρους για την αναβάθμιση της ποιότητας της έρευνάς τους ή και για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Οι διαχειριστές πολιτιστικών συλλογών (αρχειονόμοι, βιβιοθηκονόμοι, επιμελητές μουσείων) αξιοποιούν τη συλλογική τεχνογνωσία για την ευρύτερη δυνατή κοινωνική αξιοποίηση των ψηφιακών πόρων των ανθρωπιστικών επιστημών και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το περιεχόμενο του ψηφιακού εργαλείου εμπλουτίζεται και επικαιροποιείται συνεχώς με φιλοδοξία τη διάδοση του ελληνικού αναλογικού και ψηφιακού περιεχομένου και την πρόσβαση σε επιστημονικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό και η συμβολή των χρηστών είναι απαραίτητη.

Το έργο κατέστη εφικτό χάρη και στην πολύτιμη συνδρομή των υπευθύνων των φορέων στους οποίους απευθύνθηκε το ΔΥΑΣ, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά.

Για διορθώσεις, επικαιροποιήσεις στοιχείων ή και για εισαγωγή νέων οργανισμών και συλλογών παρακαλούμε να συμπληρώσετε τις αντίστοιχες φόρμες:

  • φόρμα οργανισμών
  • φόρμα συλλογών
και να τις στείλετε στο dyas@academyofathens.gr