Συλλογές της ημέρας

Αποθετήριο ΤΕΧΝΗ (SearchCulture)

Το αποθετήριο της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας ΤΕΧΝΗ επιχειρεί να αναδείξει, όπως αναδύεται μέσα από το αρχείο, την πολιτιστική παραγωγή της πόλης διαμέσου του λόγου και του έργου πρωτοπόρων ηγετών της πολιτιστικής ζωής της. Τα τεκμήρια, πολυσήμαντα και πυκνά για ορισμένες περιόδους, επιτρέπουν στον ερευνητή να ανακατασκευάσει την πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης τις τελευταίες έξι δεκαετίες και τα πρόσωπα που δραστηριοποιήθηκαν για τη δημιουργία θεσμών πολιτισμού που χαρακτήρισαν και ακόμα χαρακτηρίζουν την πόλη και τον πολιτισμό της. Τεκμήρια που σχετίζονται με το θέατρο, τα εικαστικά, τη μουσική και την αρχιτεκτονική της πόλης, υποδεικνύουν τη συγκρότηση μιας δυναμικής πολιτιστικής πρωτοπορίας όπως διαμορφώθηκε στη μεταπολεμική Θεσσαλονίκη και έπειτα.

Σφραγίδες-Μολυβδόβουλλα Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης

Τα μολυβδόβουλλα ή βούλλες είναι οι σφραγίδες που χρησιμοποιούσαν οι βυζαντινοί εξασφαλίζοντας το απόρρητο στην αλληλογραφία τους. Πολύτιμες άμεσες ιστορικές πηγές, συμβάλλουν στη μελέτη του διοικητικού συστήματος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Η συλλογή του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, μικρή αλλά σημαντική, συγκροτήθηκε από ανασκαφικά ευρήματα από τη Θεσσαλονίκη, την Πιερία και τη Ρεντίνα, αγορές από την πρώην συλλογή Ζάκου, αλλά και δωρεές από τη συλλογή Τσολοζίδη, τη συλλογή Οικονομοπούλου και του Δημητρίου Πόρτολου. Απαριθμεί 100 σφραγίδες, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων εκτίθεται στην αίθουσα «Από την εικονομαχία στη λάμψη των Μακεδόνων και Κομνηνών», καθώς και στην αίθουσα «Το λυκόφως του Βυζαντίου». Απαρτίζεται από σφραγίδες αυτοκρατόρων, πατριαρχών και εκκλησιαστικών λειτουργών, κρατικών και στρατιωτικών αξιωματούχων, μελών της αριστοκρατίας, ιδιωτικές και ανώνυμες,. Ξεχωριστή θέση κατέχουν οι αυτοκρατορικές σφραγίδες. Ξεχωρίζει η σφραγίδα του Τιβέριου Β’ (698-705), (εικ. 1), καθώς επίσης και αυτή του Κωνσταντίνου Ζ’ (913-959), έξοχα δείγματα αυτοκρατορικού πορτραίτου. Μια άλλη σημαντική ομάδα της συλλογής είναι οι πατριαρχικές σφραγίδες. Ξεχωρίζουν οι σφραγίδες του πατριάρχη Φώτιου (858-886) (εικ. 2) και του Μιχαήλ Κηρουλάριου(1043-1059). Οι εκκλησιαστικοί αξιωματούχοι, ο ανώτερος και κατώτερος κλήρος, μαρτυρούνται από ένα σημαντικό σύνολο που βρέθηκε στα υπερώα της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης κατά τις αναστηλωτικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν μετά το σεισμό του 1978, δίνοντας πολύτιμες πληροφορίες για την εκκλησία της Θεσσαλονίκης. Οι σφραγίδες ιδιωτών, μελών αριστοκρατικών οικογενειών, ξεχωρίζουν για το μεγάλο μέγεθος και την ποιότητά τους. Από το Κάστρο του Πλαταμώνα προέρχεται μια σημαντική σφραγίδα του Ισαάκιου Κομνηνοδούκα (1180) (εικ. 3), ενώ από την Πύδνα Πιερίας έχουμε τη σφραγίδα του Αλεξίου Κομνηνού Παλαιολόγου. Σημαντικό μέρος της συλλογής καταλαμβάνουν οι σφραγίδες αξιωματούχων της δημόσιας και στρατιωτικής διοίκησης της αυτοκρατορίας, όπως κατεπάνω, στρατηγοί, μάγιστροι, δούκες, καθώς επίσης και αξιωματούχων της προσωπικής φρουράς του αυτοκράτορα όπως οι σπαθάριοι, πρωτοσπαθάριοι και σπαθαροκανδιδάτοι.

Για προγραμματιστές

Εργαλεία προγραμματιστών

Είστε προγραμματιστής και σας φάνηκε ενδιαφέρον το μητρώο; Μπορείτε να έχετε τις συλλογές του μητρώου για επεξεργασία μέσω γνωστών πρωτοκόλλων.

Μάθετε περισσότερα...

Καλώς ήλθατε στα Μητρώα Πόρων Ανθρωπιστικών Σπουδών.

Το εργαλείο αυτό αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου DARIAH-ΑΤΤΙΚΗ Ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες ΔΥΑΣ.

Μέσω αυτού ο χρήστης ερευνητής ή μελετητής των ανθρωπιστικών επιστημών και των τεχνών μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες τόσο για φορείς (οργανισμούς ή ιδιώτες) της Ελλάδας, όσο και για τις συλλογές, φυσικές και ψηφιακές, που κατέχουν ή διαχειρίζονται.

Oι χρήστες του εργαλείου αξιοποιούν την προσφερόμενη τεχνογνωσία και τους διαθέσιμους ψηφιακούς πόρους για την αναβάθμιση της ποιότητας της έρευνάς τους ή και για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Οι διαχειριστές πολιτιστικών συλλογών (αρχειονόμοι, βιβιοθηκονόμοι, επιμελητές μουσείων) αξιοποιούν τη συλλογική τεχνογνωσία για την ευρύτερη δυνατή κοινωνική αξιοποίηση των ψηφιακών πόρων των ανθρωπιστικών επιστημών και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το περιεχόμενο του ψηφιακού εργαλείου εμπλουτίζεται και επικαιροποιείται συνεχώς με φιλοδοξία τη διάδοση του ελληνικού αναλογικού και ψηφιακού περιεχομένου και την πρόσβαση σε επιστημονικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό και η συμβολή των χρηστών είναι απαραίτητη.

Το έργο κατέστη εφικτό χάρη και στην πολύτιμη συνδρομή των υπευθύνων των φορέων στους οποίους απευθύνθηκε το ΔΥΑΣ, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά.

Για διορθώσεις, επικαιροποιήσεις στοιχείων ή και για εισαγωγή νέων οργανισμών και συλλογών παρακαλούμε να συμπληρώσετε τις αντίστοιχες φόρμες:

  • φόρμα οργανισμών
  • φόρμα συλλογών
και να τις στείλετε στο dyas@academyofathens.gr