Αρχείο Παναγιώτη Αλμπάνη
Ο Νικόλαος Αλμπάνης γεννήθηκε το 1878 στη Σιάτιστα. Ανήλικος πήγε στην Προύσα και στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη, όπου έμαθε την τέχνη του αρτοποιού. Στα 1909 εμφανίστηκε ως συνέταιρος παντοπωλείου στη Θεσσαλονίκη. Το 1910 νοίκιασε μεγάλο αρτοπωλείο στην Εγνατία Οδό. Το 1916 εξόπλισε το αρτοποιείο με σύγχρονα μηχανήματα με άδεια ηλεκτροκίνητου εργοστασίου αρτοποιίας. Το 1921 αγόρασε ολόκληρη την οικοδομή που στέγαζε τον φούρνο και το 1938 την ανακατασκεύασε εκ θεμελίων. Το 1940 απέκτησε άδεια μηχανοκίνητου αρτοποιείου (το μοναδικό τότε στην Θεσσαλονίκη). Ο Παναγιώτης Αλμπάνης, γιος του Νικόλαου, γεννήθηκε το 1917 στην Θεσσαλονίκη. Αποβλήθηκε από το σχολείο λόγω πολιτικών φρονημάτων και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στη Σιάτιστα. Το 1942 εισήχθη στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την οποία όμως δεν τελείωσε. Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου επιστρατεύτηκε και πολέμησε στην Αλβανία. Με την επιστροφή του από το μέτωπο ξεκίνησε να εργάζεται στον φούρνο του πατέρα του . Στη διάρκεια της κατοχής ο φούρνος τους σίτιζε μέσω των δελτίων χιλιάδες ανθρώπους. Το 1944 ο πατέρας του πέθανε και αναλαμβάνει ο ίδιος τον φούρνο. To 1951 τροποποίησε τις εγκαταστάσεις του αρτοποιείου, απέκτησε άδεια εργαστηρίου ζαχαροπλαστικής και κατασκεύασε τα μπισκότα “RITA”. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 εκσυγχρόνισε περαιτέρω τις εγκαταστάσεις του αρτοποιείου. Εισήγαγε πολλές τεχνικές και εμπορικές καινοτομίες στον κλάδο της αρτοποιίας και δραστηριοποιήθηκε για χρόνια στο Σωματείο Αρτοποιών Θεσσαλονίκης και στην Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδας. Συμμετείχε ακόμη στην ίδρυση της βιομηχανικής αρτοποιίας Βίβα. Συνταξιοδοτήθηκε το 1976. Ενταγμένος στο ΚΚΕ από μικρή ηλικία, βοήθησε με πολλούς τρόπους το κομμουνιστικό κίνημα και τον αγώνα κατά τη διάρκεια της αντίστασης. Αγαπούσε από μικρός τη ζωγραφική και ως αυτοδίδακτος ζωγράφος συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις. Υπήρξε ακόμη για πολλά χρόνια μέλος των «Λεχριτών», παλιάς λαϊκής λέσχης της Θεσσαλονίκης. Πέθανε τον Μάιο του 2006. Το αρχείο αφορά σε μεγάλο βαθμό τις οικονομικές δραστηριότητες του Νικόλαου και Παναγιώτη Αλμπάνη. Περιέχονται τεκμήρια σχετικά με την λειτουργία του αρτοποιείου που διατηρούσαν στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ακόμη το ημερολόγιο του Παναγιώτη Αλμπάνη από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Θεματική ταξινόμηση: Φάκελος 1: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ, (1949-1985) Φάκελος 2: ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ (1927-2001) Φάκελος 3: ΝΊΚΟΣ ΑΛΜΠΑΝΗΣ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ (1909- 1976)
