Η ∆ηµοκρατική Νεολαία Λαµπράκη δηµιουργήθηκε τον Σεπτέµβριο του 1964 από την συγχώνευση της Νεολαίας Ε∆Α και της ∆ηµοκρατικής Κίνησης Νέων Γρηγόρης Λαµπράκης. Το Μάρτιο του 1965 πραγµατοποιήθηκε το Α΄ Ιδρυτικό Συνέδριό της. Αποτελεί την µαζικότερη και δυναµικότερη κίνηση νεολαίας στην µετεµφυλιοπολεµική Ελλάδα, η οποία διαλύθηκε µε την επιβολή της δικτατορίας το 1967. Το αρχείο της, µεταφέρθηκε από τον γραµµατέα της στην Ε∆Α το 1966 προ της απειλής διάλυσης της και διασώθηκε µαζί µε τα άλλα αρχειακά τεκµήρια που συγκροτούν το Αρχείο Ε∆Α. Το αρχείο της ∆ΝΛ έχει εξ’ ολοκλήρου ψηφιοποιηθεί και αναρτηθεί στην ιστοσελίδα των ΑΣΚΙ και βρίσκεται στις αρχειακές ψηφιακές συλλογές στο πρόγραµµα «Πολιτικές Νεολαίες» (Ε.Π. Κ.τ.Π.). Συνοπτική περιγραφή • Τεκµήρια για την συγχώνευση των «∆ηµοκρατικής Κίνησης Νέων Γρηγόρης Λαµπράκης» και της Νεολαίας Ε∆Α • Ιδρυτικό συνέδριο της ∆ΝΛ (πρόγραµµα, εισηγήσεις, χαιρετισµοί, αναλύσεις των αποφάσεων) • Ανακοινώσεις, διακηρύξεις, εγκύκλιοι και ψηφίσµατα, του Κεντρικού Συµβουλίου • Σύνοδοι του Κεντρικού Συµβουλίου (πρακτικά, χφ. σηµειώσεις, αποφάσεις) • Συνεδριάσεις, εισηγήσεις, αποφάσεις του προεδρείου του Κεντρικού Συµβουλίου • Εθνικό Συµβούλιο της ∆ΝΛ • Γραφεία, Επιτροπές και Τµήµατα της ∆ΝΛ (Οργανωτικό Γραφείο, Οικονοµική Επιτροπή, Γραφείο Τύπου, Επιτροπή ∆ιαφώτισης, Τµήµα Κοριτσιών, Αγροτικό ∆ιαφωτιστικό Γραφείο, Γραφείο Σπουδάζουσας) • ∆ιεθνείς Σχέσεις-Αλληλογραφία • Τοπικές οργανώσεις της ∆ΝΛ • Σειρά της εφηµερίδας Η Γενιά µας και τεκµήρια για την έκδοσή της

Αποκόμματα τύπου με αναγγελίες, κριτικές και διάφορα άρθρα για τις παραγωγές της Ε.Λ.Σ. ανά καλλιτεχνική περίοδο.

Περιλαμβάνει πρακτικά συνεδριάσεων, μαιευτικό μητρώον, βιβλίο ασθενών για τα έτη 1920-1967.

Περιλαμβάνονται κρίσεις επιστημονικών και λογοτεχνικών διαγωνισμών. Οι διαγωνισμοί αποτέλεσαν θεσμό που συνέδεε το Πανεπιστήμιο με την ανάπτυξη της παιδείας και επηρέασαν σημαντικά τη φυσιογνωμία της λογοτεχνικής παραγωγής στον καιρό τους διαμορφώνοντας κανόνες και πρότυπα για τη λογοτεχνική γραφή. Οι διαγωνισμοί προκηρύσσονταν σύμφωνα με τους όρους του εκάστοτε αθλοθέτη, ο οποίος ήταν κατά κύριο λόγο εύπορος ομογενής που δώριζε ένα χρηματικό ποσό για τη διεξαγωγή διαγωνισμού με φιλολογικό ή φιλοσοφικό θέμα, οι κριτές ήταν πανεπιστημιακοί και το έπαθλο ήταν σημαντικό, συνήθως ήταν κάποιο χρηματικό ποσό.

Η παρούσα συλλογή αποτελεί ένα οργανωμένο σύνολο διαλεκτικού λεξιλογίου στο οποίο στηρίχθηκε η συγγραφή του λεξικού της Μικρασιατικής Διαλέκτου των Κυδωνιών και Μοσχονησίων και της διαλέκτου της Βορειοανατολικής Λέσβου, το οποίο προτάθηκε για το πρώτο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών 2014 και εκδόθηκε από το Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (Αθήνα 2017).

Η Διδώ Σωτηρίου (1909-2004) υπήρξε πεζογράφος, δημοσιογράφος και αντιστασιακή ενταγμένη στο αριστερό κίνημα. Γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας και ήταν αδερφή της Έλλης Παππά. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Το 1933 παντρεύτηκε τον καθηγητή μαθηματικών Πλάτωνα Σωτηρίου. Από το 1933 ήρθε σε επαφή με το αντιφασιστικό κίνημα και με εκπροσώπους της αριστερής διανόησης Στην Κατοχή δούλεψε στον παράνομο Τύπο της Αντίστασης και λίγο πριν από την απελευθέρωση στην αρχισυνταξία του Ριζοσπάστη. Συμμετείχε ενεργά στο γυναικείο κίνημα και το 1945 συμμετείχε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών στο Παρίσι. Ως το 1947 αρθρογραφούσε στον "Ριζοσπάστη" και στον "Ρίζο της Δευτέρας" με ειδίκευση σε διεθνή θέματα και με το ψευδώνυμο Σ. Δέλτα. Η Διδώ Σωτηρίου φρόντισε την ανατροφή του ανιψιού της Νίκου Ν. Μπελογιάννη (γιου της αδερφής της Έλλης Παππά και του Ν. Μπελογιάννη) κατά τη μακροχρόνια φυλάκιση της μητέρας του (1950-1964, 1967-1968). Τα λογοτεχνικά της έργα ("Ματωμένα Χώματα", "Εντολή" κ.ά.) γνώρισαν αλλεπάλληλες επανεκδόσεις και μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Το αρχείο της που φυλάσσεται στο ΕΛΙΑ περιλαμβάνει χειρόγραφα και δακτυλόγραφα από τη συγγραφή και επεξεργασία των λογοτεχνικών έργων της Διδώς Σωτηρίου, χειρόγραφα, δακτυλόγραφα και δημοσιεύσεις μελετών, άρθρων, στοχασμών της, δημοσιεύματα και κριτικές για το έργο της, οικογενειακή και φιλική αλληλογραφία, επιστολές αναγνωστών, προσωπικά και ποικίλα τεκμήρια, σειρές εφημερίδων και έντυπα, οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες, κασέτες ήχου και εικόνας). Βλ. και αναλυτική περιγραφή του αρχείου στο http://www.elia.org.gr/userfiles/archives/%CE%A3%CE%A9%CE%A4%CE%97%CE%A1%CE%99%CE%9F%CE%A5_%CE%94%CE%99%CE%94%CE%A9.pdf Βλ. επίσης συμπληρωματικό υλικό στο Αρχείο Έλλης Παππά (ΕΛΙΑ)

Το τμήμα του αρχείου της Δ.Ο.Ε. (Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής) περιέχει έγγραφα και αλληλογραφία κυρίως με το υπουργείο Οικονομικών για: το δημόσιο χρέος (1898-1916), τα δάνεια των Ελληνικών Σιδηροδρόμων (1904-1906), τους Σιδηροδρόμους Πειραιώς-Δεμιρλή-Συνόρων και Αθηνών-Πελοπονήσου (1899-1920), το μονοπώλιο του αλατιού και τις αλυκές (1899-1937), τά τέλη χαρτοσήμου (1904-1938) και νόμους και διατάγματα (φύλλα Εφημερίδων Κυβερνήσεως) περί φορολογίας (1937-1956).

Το αρχείο περιέχει έγγραφα (χειρόγραφα ή δακτυλόγραφα, πρωτότυπα ή αντίγραφα) παραγόμενα στο πλαίσιο άσκησης των οριζομένων από το νόμο αρμοδιοτήτων των τμημάτων της Διευθύνσεως Μέσης Εκπαιδεύσεως.

Το αρχείο της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων αποτελείται από 34 φακέλους (1920-1970), 174 τίτλους συγγραμμάτων (σύνολο 234) - 48 συγγράμματα για το Δημοτικό (1925-1969), 122 για το Γυμνάσιο (1958-1967), 3 για το Λύκειο (1966-1967) και 1 για το Πανεπιστήμιο (1967) - που υποβάλλονται προς έγκριση ως σχολικά εγχειρίδια, και 12 υπηρεσιακά βιβλία (1964-1970) της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων. Οι φάκελοι περιέχουν υλικό της κρίσης των σχολικών εγχειριδίων όπως διατάγματα, εγκυκλίους, νόμους, κρίσεις διδακτικών βιβλίων (προκηρύξεις, παράβολα, αιτήσεις - υπομνήματα υποψηφίων συγγραφέων, επιτροπές κρίσεως διδακτικών βιβλίων, αρχεία επιτροπών κρίσεων), και διάφορα της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων, όπως κρίσεις εξωσχολικών βιβλίων και περιοδικών, καθώς και βιβλίων που προορίζονται σε βιβλιοθήκες, υποθέσεις του Ο.Ε.Δ.Β. και άλλα θέματα σχετικά με τη Διεύθυνση. Τα γνωστικά αντικείμενα των συγγραμμάτων κυρίως είναι: αρχαία - νέα ελληνικά, μουσική, γεωγραφία, μαθηματικά, θρησκευτικά, γαλλικά, ιστορία, αγωγή του πολίτη, στοιχεία δημοκρατικού πολιτεύματος, φυσική ιστορία, φυσική, χημεία, βιολογία, ανθρωπολογία, φυτολογία - ζωολογία. Τα 12 υπηρεσιακά βιβλία (1964-1970) της Διεύθυνσης είναι πρωτόκολλα και βιβλία αλληλογραφίας, καθώς και βιβλία δανεισμού, βιβλία αγοράς μορφωτικών βιβλίων και πρακτικά.

Τα έγγραφα του αρχείου παρήχθησαν από τα Τμήματα της Διεύθυνσης Προσωπικού Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του ΥΠΕΠΘ, στο πλαίσιο άσκησης σχετικών αρμοδιοτήτων, κατά την περίοδο 1946 - 1988.

Πρόκειται για κατάστιχα σχετικά με τις εγγραφές φοιτητών, τις ανανεώσεις εγγραφών, φωτογραφίες εγγραφέντων φοιτητών και βιβλία πτυχίων.

Η Διεύθυνση της Τοπογραφικής Υπηρεσίας σε συνεργασία με την Τοπογραφική Υπηρεσία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων προχώρησε στην καταμέτρηση των ανταλλάξιμων και δημόσιων γαιών και στη διανομή κλήρων για την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων. Στο αρχείο, διασώζονται πρωτόκολλα χρεώσεως αξίας προσφυγικών κλήρων. Τα έγγραφα του αρχείου αποτυπώνουν επίσης τις διαμάχες στις σχέσεις προσφύγων και γηγενών όσον αφορά τη διανομή δημοσίων και ανταλλάξιμων γαιών που διεκδικούνταν και από τις δύο πληθυσμιακές ομάδες. Η Διεύθυνση Τοπογραφικής Υπηρεσίας καλούνταν να δώσει λύση στις παραπάνω διαμάχες και σε άλλες που αφορούσαν γαιοκτητικά ζητήματα, αφού ήταν η αρμόδια υπηρεσία για τον ακριβή καθορισμό των κλήρων και τη χορήγηση διαγραμμάτων διανομής που βεβαίωναν τα όρια αυτά και το ιδιοκτησιακό καθεστώς των κλήρων. Μετά τη διάλυση της ΕΑΠ (Δεκέμβριος 1930), η Τοπογραφική Υπηρεσία ανέλαβε την οριστική διανομή και χρέωση της αξίας των προσφυγικών κλήρων, ενώ συνέχισε την καταμέτρηση γαιών και τη διανομή κλήρων σε ακτήμονες, συνεταιρισμούς ακτημόνων, υπαλλήλων κ.λπ. που προέρχονταν από δημόσιες γαίες ή από απαλλοτριώσεις. Τα συνεχή παράπονα προσφύγων, ντόπιων και τοπικών παραγόντων ανάγκαζαν την Τοπογραφική Υπηρεσία να προχωρά σε αναδιανομή κλήρων, σε συμπλήρωση κλήρων με πρόσθετες εκτάσεις και σε διευκρινίσεις για τα όρια κτημάτων. Η Τοπογραφική Υπηρεσία συνέχισε να λειτουργεί και κατά την περίοδο της Κατοχής αντιμετωπίζοντας λόγω της εμπόλεμης κατάστασης τεράστιες δυσκολίες στην εκτέλεση τοπογραφικών εργασιών και μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή. Μετά την απελευθέρωση, η Τοπογραφική Υπηρεσία συμμετείχε ενεργά μαζί με άλλες υπηρεσίες στις προσπάθειες ανοικοδόμησης της χώρας καταρτίζοντας κτηματογραφικούς χάρτες, ρυμοτομικά και άλλα τοπογραφικά σχέδια. Στο πλαίσιο αυτό η Τοπογραφική Υπηρεσία ανέλαβε την καταμέτρηση γαιών και τον καθορισμό των κλήρων για την αποκατάσταση των «πολεμοπαθών» και «ανταρτόπληκτων» πληθυσμών, ενώ την ίδια περίοδο κλήθηκε να καταρτίσει τοπογραφικούς χάρτες και να καθορίσει το κτηματολογικό καθεστώς των άρτι ενσωματωμένων στο ελληνικό κράτος Δωδεκανήσων. Εκτός βέβαια από τη σημασία της Τοπογραφικής Υπηρεσίας για την προώθηση της πολιτικής του ελληνικού κράτους όσον αφορά την αποκατάσταση των προσφύγων, των ακτημόνων και άλλων πληθυσμιακών ομάδων, το αρχειακό υλικό παρέχει πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας, τη διάρθρωση, τις προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετώπιζε μια τεχνική υπηρεσία σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της ελληνικής ιστορίας.