Το μουσείο φιλοξενεί τη σπουδαία λαογραφική Συλλογή της Λ. Κωστήρη εις μνήμη του αδερφού της αρχαιολόγου Ι. Παπαδημητρίου.

Η συλλογή περιλαμβάνει αντικείμενα που πρόθυμα πρόσφεραν οι κάτοικοι της Νάπης, τα οποία αναδεικνύουν τη συνέχεια της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μέχρι τους νεότερους χρόνους.

Περιέχει χειρόγραφες συλλογές πρωτογενούς λαογραφικού υλικού, που έγιναν και γίνονται από φοιτητές των Τμημάτων της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ, με βάση συγκεκριμένο και ενιαίο ερωτηματολόγιο, καθώς και καταγραφές ήχου και εικόνας τραγουδιών , εθίμων κ.λπ., που συνοδεύουν τα χειρόγραφα αυτά.

Η συλλογή περιλαμβάνει ενδυμασία της ενδοχώρας, κεντήματα, χρηστικά αντικείμενα, χειροποίητα χαλιά, πίνακες, φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ.

Βιογραφικό σηµείωµα Φιλόλογος και ιστορικός, ο Λέανδρος Βρανούσης, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Στα χρόνια της Κατοχής συνδέθηκε µε τις παράνοµες οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΕΠΟΝ στα Γιάννενα και συµµετείχε στην αντίσταση ως αντάρτης του ΕΛΑΣ. Το 1944 συµµετείχε στις εργασίες του Εθνικού Συµβουλίου ως εθνοσύµβουλος Ιωαννίνων, ο νεότερος εθνοσύµβουλος της ΠΕΕΑ. Από το 1946 κατέθεσε τις πρώτες επιστηµονικές εργασίες του προσανατολισµένες στην περίοδο του ∆ιαφωτισµού και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ήπειρο. Το 1956 εντάχθηκε ως ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισµού της Ακαδηµίας Αθηνών, ενώ από το 1962 ανέλαβε την διεύθυνση του. To 1954 του απενεµήθη το βραβείο της Ακαδηµίας Αθηνών για τη µονογραφία του για τον Ψαλίδα και τον Ρήγα και το 1958 το Α΄ Κρατικό Βραβείο Βιογραφίας για το έργο του "Ρήγας Βελεστινλής". Συνοπτική περιγραφή • Εκθέσεις και µαθητικές εργασίες του Λ. Βρανούση της περιόδου (1933-1938) • Ανέκδοτη ποιητική συλλογή του και σηµειώσεις της κατοχικής περιόδου • ∆ηµοσιεύµατα του Λ. Βρανούση στον περιοδικό και ηµερήσιο τύπο (1947-1953), συνεργασίες του σε περιοδικά (1949) και αρθρογραφία του στον Ηπειρώτικο Τύπο (1948-1951, 1957-1960) • Πρωτότυπα δοκίµια έργων του διαλέξεις, οµιλίες σε συνέδρια και συνεντεύξεις (1955-1990) • Βεβαιώσεις, πιστοποιητικά και διπλώµατα για τη συµµετοχή του Βρανούση στην Εθνική Αντίσταση • Αποδελτιώσεις ηµερήσιου τύπου και φάκελοι µε δηµοσιεύµατα για την Κατοχή και την Αντίσταση • ∆ιάφορα τεκµήρια για Ηπειρώτες διανοούµενους (Χρ. ∆αγκλής, Πελλερέν, ∆. Κόκκινος κ.ά) και κυρίως τον ∆ηµ. Χατζή • Πνευµατική κίνηση στην Ήπειρο • Συλλογή προκηρύξεων, φυλλαδίων και άλλων τεκµηρίων κυρίως από την Ήπειρο (1943-1950) • Στην συλλογή περιέχεται το "Αρχείο Αντιστασιακού Τύπου" του Λ. Βρανούση (58 τίτλοι)

Λεξικά και γλωσσάρια σχετικά με: Γενικοί και ειδικοί όροι του τομέα της Ορολογίας, Φιλοτελική ορολογία, Γενικοί και ειδικοί όροι της ακουστικής, Αγγλοελληνικό και Ελληνοαγγλικό γλωσσάριο όρων του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων, Συνεργασία της ΕΛΕΤΟ και της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας (ΕΓΕ), Οροι γεφυροποιΐας και δομικής μηχανικής, Πολύγλωσσο γλωσσάριο όρων δομικής μηχανικής (γλωσσάριο IABSE), Όροι της ψυχολογίας – Περιοδικό, Αγγλοελληνικό γλωσσάριο όρων της ψυχολογίας, Συλλογή όρων βουνού, Αγγλοελληνικό γλωσσάριο όρων Διαχείρισης Εναέριας Κυκλοφορίας, Λεξικό όρων υγιεινής και επιδημιολογίας, Χρωματολόγιο γραμματοσήμων – Τετράγλωσσος οδηγός προσδιορισμού χρώματος γραμματοσήμων, Πολύγλωσσο ανεμολόγιο, Γενική και ειδική ορολογία οπτικής και λέιζερ, Αγγλοελληνικό γλωσσάριο όρων και εκφράσεων από τη διακήρυξη μειοδοτικών διαγωνισμών προμήθειας υλικών 15. Οι θεμελιώδεις μονάδες του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων (SI) με όλα τα προθέματά τους, Αγγλοελληνικό γλωσσάριο των θεμελιωδών μονάδων SI και των πολλαπλασίων και υποπολλαπλασίων τους

Βάση δεδομένων που περιλαμβάνει το υλικό από το βιβλίο «Ιστορικό Λεξικό Επιστημονικών Όρων» και από το πρόγραμμα «Ευρετήριο Επιστημονικών Όρων», και δίνει την δυνατότητα αναζήτησης των επιστημονικών όρων των φιλοσοφικών και επιστημονικών κειμένων που τυπώθηκαν μεταξύ 1600 και 1821 και βρίσκονται στην ψηφιακή βιβλιοθήκη "Ελληνομνήμων". Στη βάση περιλαμβάνονται όλοι οι κύριοι όροι φυσικής φιλοσοφίας, μαθηματικών, γεωγραφίας, "εμπορικής επιστήμης", φυσικής ιστορίας και φιλοσοφίας. Αναζήτηση και διασύνδεση μπορεί να γίνει στα πεδία «επιστημονικός όρος», «λήμμα», «συγγραφέας», «πηγή».

Αρχειακό υλικό από τις εκδηλώσεις του συλλόγου και εκθέσεις πεπραγμένων της περιόδου 1925-1964

Λεύκωμα Αθανάσιου Γεωργιάδη Μηχανικού, περιέχον αλληλογραφία των ετών 1879-1914.

Χειροποίητο λεύκωμα μαθήτριας Δ΄ τάξης ελληνικού σχολείου, αποτελούμενο από 63 φύλλα από χαρτόνι. Κάθε φύλλο έχει σχεδιασμένο και ζωγραφισμένο πλαίσιο και εντός του πλαισίου επικολλημένα αποξηραμένα φυτά ή λουλούδια από τη φύση της Αττικής με την ονομασία του φυτού στα λατινικά και ελληνικά καθώς και την περιοχή από όπου κόπηκε. Τα αποξηραμένα φυτά είναι αρκετά καλά διατηρημένα. Στο εξώφυλλο του λευκώματος είναι κεντημένο το γράμμα C.

Βιογραφικό σηµείωµα Ο Λευτέρης Αποστόλου –αδελφός της εµβληµατικής προσωπικότητας της αντίστασης Ηλέκτρας Αποστόλου- γεννήθηκε στην Αθήνα το 1904 και εντάχθηκε στις γραµµές του ΚΚΕ το 1921. Mέλος των αρχειοµαρξιστών το 1922, διαγράφεται από την ΟΚΝΕ, αλλά επιστρέφει ένα χρόνο αργότερα και εκλέγεται στην καθοδήγησή της στα τέλη του 1923. Το 1934 στο 4ο Συνέδριο του ΚΚΕ εκλέγεται αναπληρωµατικό µέλος της ΚΕ. Συλλαµβάνεται το 1935 και έπειτα ακολουθούν έξι χρόνια εξορίας και φυλακής. Το Μάιο του 1941 δραπετεύει από την Κίµωλο που βρίσκεται εξόριστος και στην Αθήνα έρχεται σε επαφή µε άλλα εξόριστα στελέχη του ΚΚΕ που έχουν επίσης δραπετεύσει από νησιά της εξορίας. και αρχίζουν οι διεργασίες για την δηµιουργία αντιστασιακών οµάδων. Στην ιδρυτική συνεδρίαση του ΕΑΜ, ο Λευτέρης Αποστόλου εκλέγεται γραµµατέας θέση που θα διατηρήσει µέχρι τη σύλληψή του το Νοέµβριο του’40. Φυλακίζεται στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας και µετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών δραπετεύει και εντάσσεται στο Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ. Από τον Αύγουστο του 1944 εργάζεται στον τοµέα διαφώτισης του ΚΚΕ. ∆εν εκλέγεται αντιπρόσωπος στο 7ο Συνέδριο του. Από το 1948 εγκαθίσταται στην Ρουµανία, όπου παραµένει ως πολιτικός πρόσφυγας µέχρι το 1959. Εργάζεται στο πρακτορείο του κόµµατος Ελλάς Πρες ως το Σεπτέµβρη του 1950 που διαγράφεται από µέλος του ΚΚΕ. Το 1956 επανεντάσσεται στο κόµµα, ενώ το 1959 ζητά να επιστρέψει στην Ελλάδα. ∆ραστηριοποιείται στις γραµµές της Ε∆Α για να διαφωνήσει µε τις επιλογές του κόµµατος και να δηµιουργήσει –το 1964- την Ανανεωτική Οµάδα ∆ηµοκρατικής Αριστεράς (ΑΟ∆Α). Στη µεταπολίτευση συµπορεύεται µε το ΚΚΕεσ. και συµµετέχει στην ίδρυση της Ενωµένης Εθνικής Αντίστασης. Πέθανε στην Αθήνα στις 18 Νοεµβρίου 1981. Συνοπτική περιγραφή • Άρθρα, κείµενα και οµιλίες του Λευτέρη Αποστόλου • Συλλογή υλικού για το βιβλίο του σχετικά µε τον Νίκο Ζαχαριάδη • Υλικό για το βιβλίο του Λ. Αποστόλου για τον Ε∆ΕΣ • Τεκµήρια της Ανανεωτικής Οµάδας ∆ηµοκρατικής Αριστεράς (ΑΟ∆Α)1964 - 1965: καταστατικό, αποφάσεις, διακηρύξεις, σχέδια του δελτίου της ΑΟ∆Α, ηµερήσιες διατάξεις, διάφορα κείµενα. • Τεκµήρια από τα συνέδρια του ΚΚΕεσ. 1ο (1976) και 2ο (1978) • Κίνηση «Ενωµένη Εθνική Αντίσταση» 1976-1979 • Αποκόµµατα ηµερήσιου και περιοδικού τύπου για τις εκλογές, τον ευρωκοµουνισµό, την εθνική Αντίσταση κ.ά.

Βιογραφικό σημείωμα Στέλεχος της ΟΚΝΕ από τα φοιτητικά του χρόνια στο ΕΜΠ και στον Πειραιά, ο Λευτέρης Ελευθερίου ανέλαβε το 1943 την καθοδήγηση της ΕΠΟΝ Μακεδονίας- Θράκης. Στον εµφύλιο πόλεµο διετέλεσε υπεύθυνος του Γραφείου ∆ιαφώτισης του Γενικού Αρχηγείου του ∆ΣΕ (1948-1949). Πολιτικός πρόσφυγας στη Ρουµανία, ανέλαβε τη διεύθυνση του ραδιοφωνικού σταθµού «Ελεύθερη Ελλάδα» την περίοδο 1951- 1955. Στην Ανώτατη Κοµµατική Σχολή της Μόσχας το 1956, διαφώνησε µε την παρέµβαση των «αδελφών κοµµάτων» στα εσωτερικά του ΚΚΕ και εξορίστηκε στην Χουνιτσοάρα της Ρουµανίας. Ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ εσωτερικού εργάστηκε στο Τµήµα ∆ιαφώτισης και ήταν υπεύθυνος για την έκδοση του περιοδικού ∆ιάλογος στη περίοδο 1972-1974 και του περιοδικού Κοµµουνιστική Θεωρία και Πολιτική (ΚΟ.ΘΕ.Π.) στα χρόνια 1978-1982. ∆ιευθυντής του Κέντρου Μαρξιστικών Σπουδών (ΚΜΑΣ) την περίοδο 1983-1989. Συνοπτική περιγραφή • Προσωπικά και οικογενειακά έγγραφα και τεκµήρια (αλληλογραφία, πιστοποιητικά, βιβλιάρια εργασίας, βιβλιάρια υγείας κ.ά. από τη Ρουµανία, την ΕΣΣ∆ και την Ελλάδα) • Επιστολές και κείµενα του Λ. Ελευθερίου από την Μόσχα και την Χουνιτσοάρα για την παρέµβαση των «αδελφών κοµµάτων» στα εσωτερικά του ΚΚΕ (1956-1958) • Μελέτες και δοκίµια του Λ. Ελευθερίου (1963-1989) • Επεξεργασίες και δοκίµια του βιβλίου του για το Πολυτεχνείο και την ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης στην Αντίσταση. Φάκελοι υλικών, αποδελτιώσεις τύπου • Τεκµήρια του Κέντρου Μαρξιστικών Σπουδών (ΚΜΑΣ) (1979-1986)(καταστατικό, καταστάσεις µελών, εκδηλώσεις, συνέδρια κ.ά.) • Υλικά του ΚΚΕ εσ., της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος και της Αδέσµευτης Κίνησης Ειρήνης (ΑΚΕ) (1970-1986) • Φάκελος: Σταύρος Καράς (βιογραφικά, άρθρα και νεκρολογίες, προετοιµασία έκδοσης «Μνήµη Στ. Καρά») • Υλικά από την προετοιµασία παιδικών βιβλίων και σχολικών εκδόσεων (1963-1970) από τη δραστηριότητα της Κατίνας Καρά - Ελευθερίου στην Ρουµανία • Η Βιβλιοθήκη Λευτέρη και Κατίνας Ελευθερίου (700 περίπου τίτλοι) περιέχει σπάνιες εκδόσεις του ∆ηµοκρατικού Στρατού, εκδόσεις των πολιτικών προσφύγων στις ανατολικές χώρες, κείµενα µαρξιστών διανοουµένων καθώς και συλλογή σλαβόφωνων βιβλίων

Βιογραφικό σηµείωµα Ο Λεωνίδας Κύρκος γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1924. Ήταν γιός του -επίσης πολιτικού- Μιχάλη Κύρκου που καταγόταν από το Σαµάκοβο της Θράκης και την Ιωάννας Θαλασσινού που καταγόταν από το Ηράκλειο Κρήτης. Τελείωσε το Γυµνάσιο στο Πειραµατικό Σχολείο του Πανεπιστηµίου Αθηνών και φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών αλλά λόγω των πολιτικών φρονηµάτων και των διώξεων που υπέστη δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Συµµετείχε στην Εθνική Αντίσταση µέσα από τις γραµµές της ΕΠΟΝ και το 1943 έγινε µέλος του ΚΚΕ. Στη διάρκεια του εµφυλίου πολέµου συνελήφθη κατ’ επανάληψη, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από το έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών. Αποφυλακίστηκε το 1953. Το όνοµά του είναι άρρηκτα συνδεδεµένο µε την εφηµερίδα Η Αυγή, την οποία υπηρέτησε αρχικά ως συντάκτης –από το 1953-, για να οριστεί στην συνέχεια διευθυντής – την περίοδο 1959-1962- και αργότερα να γίνει εκδότης της την περίοδο 1962-1967. Ηγετικό στέλεχος της Ενιαίας ∆ηµοκρατικής Αριστεράς (Ε∆Α), διετέλεσε µέλος της ∆ιοικούσας Επιτροπής, το 1957, και αργότερα της Εκτελεστικής Επιτροπής και της Γραµµατείας της. Εξελέγη, πρώτη φορά βουλευτής Ηρακλείου το 1961 και βουλευτής Αθηνών στις εκλογές του 1963 και του 1964. Στο 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Αύγουστος 1961) εξελέγη µέλος της Κεντρικής Επιτροπής του. Την περίοδο της δικτατορίας συνελήφθη ξανά και έµεινε έγκλειστος ως το Μάρτη του 1972. Με τη διάσπαση του ΚΚΕ –στη 12η ολοµέλεια του 1968 - συντάχθηκε µε την ανανεωτική πτέρυγα και έκτοτε υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕεσ. Μετά την αποφυλάκισή του δούλεψε στην παράνοµη οργάνωση του ΚΚΕεσ. Στην διάρκεια της µεταπολίτευσης εξελέγη βουλευτής µε την «Ενωµένη Αριστερά» το 1974, µε την «Συµµαχία» το 1977 καθώς και στις βουλευτικές εκλογές του 1985, ενώ στις ευρωεκλογές το 1981 και το 1984 εκλέχθηκε ευρωβουλευτής – για να παραιτηθεί το 1985 υπέρ του Κώστα Φιλίνη. ∆ιετέλεσε πρόεδρος του ΚΚΕ εσ. και αργότερα της Ελληνικής Αριστεράς (Ε.ΑΡ.). Πρωτοστάτησε στην δηµιουργία του Συνασπισµού της Αριστεράς και της Προόδου το 1989 και διετέλεσε γραµµατέας του ώς το 1991. Στις εκλογές του Νοεµβρίου και του Ιουνίου του 1989 εξελέγη βουλευτής Α΄ Αθηνών και στις εκλογές του Απριλίου του 1990 βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης. Το 1993 παραιτήθηκε από όλα τα κοµµατικά αξιώµατα. Ο Λεωνίδας Κύρκος το 1952 παντρεύτηκε τη γιατρό Καλλισθένη Σµπαρούνη και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Μιχάλη και τον Μίλτο. Συνοπτική περιγραφή • Τεκµήρια από την κοινοβουλευτική δραστηριότητα του Λ. Κύρκου στην προδικτατορική περίοδο, Ε∆Α (Οµιλίες και πρακτικά συνεδριάσεων,1961 – 1966) • Έγγραφα της ∆ιοικούσας και της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ε∆Α και χφ. σηµειώσεις του Λεωνίδα Κύρκου από τις συνεδριάσεις• ΚΚΕεσ. χφ. σηµειώσεις του Λ. Κύρκου, έγγραφα από τις συνεδριάσεις του Εκτελεστικού Γραφείου και της Κεντρικής Επιτροπής (1976-1986) • Συνέδρια του ΚΚΕεσ.: τεκµήρια των συνεδρίων, χφ. σηµειώσεις Λ. Κύρκου • Εκλογικές αναµετρήσεις (εθνικές, ευρωεκλογές, δηµοτικές): οµιλίες του Λ. Κύρκου, προεκλογικό υλικό • Άρθρα, κείµενα και οµιλίες του Λεωνίδα Κύρκου • ∆ηµοσιεύµατα τύπου και συνεντεύξεις του Λεωνίδα Κύρκου • Υλικά από το Ελληνικό και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Οµιλίες και ερωτήσεις του Λ. Κύρκου • Ελληνική Αριστερά (Ε.ΑΡ.): έγγραφα της Κεντρικής Επιτροπής και του Εκτελεστικού Γραφείου, διαρκή συνέδρια • Συνασπισµός της Αριστεράς και της Προόδου • Εισερχόµενη αλληλογραφία • Επεξεργασίες βιβλίων και κειµένων του Λ. Κύρκου • Φωτογραφικό Αρχείο του Λεωνίδα Κύρκου