Προσωπικό αρχείο του πρώτου διοικητή της ΕΤΒΑ.

Το αρχείο του Νικολάου Σακλαμπάνη, γραμματέα του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) αποτελείται από 2 φακέλους, που περιέχουν έγγραφα, προκηρύξεις, αλληλογραφία και άλλο υλικό της Αντιστασιακής Οργάνωσης. Καλύπτει την περίοδο 1944-1946. Είναι ένα από τα σπάνια αρχεία που διασώθηκαν σχετικά με την Αντίσταση, αλλά και το χώρο της Αριστεράς. Το αρχείο περιλαμβάνει και ευρετήριο.

Βιβλία ταμείου, πρωτόκολλα εξερχομένων εγγράφων των οικονομικών υπουργείων της Επανάστασης, της Καποδιστριακής και οθωνικής περιόδου, καθώς και του Γεωργίου Α΄. Πίνακες εισερχομένων και εξερχομένων εγγράφων της Επί των Οικονομικών Γραμματείας, βιβλία εσόδων προξενείων, βιβλία παρουσιασθησομένων και υπασπιστών της Αυλής του Όθωνα (κυρίως) και του Γεωργίου Α΄ κλπ. Βλ. την αναλυτική παρουσίαση της συλλογής στο http://www.elia.org.gr/userfiles/archives/%CE%A3%CE%9A%CE%99%CE%91%CE%94%CE%91%CE%A3__%CF%83%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B7.pdf

Παρουσίαση περιεχομένου: Τμήμα πρώτο: Έγγραφα και μovόφυλλα από τoυς αγώvες για τηv ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Περιλαμβάνονται αυτοκρατορικά φιρμάνια, (ανάμεσά τους το Χάττι Χουμαγιούν του 1856), διατάγματα των Γενικών Διοικητών Κρήτης, επιστολές των Γενικών Συνελεύσεων Κρητών προς τους Γενικούς Διοικητές, επιστολές χριστιανών και μουσουλμάνων πληρεξουσίων προς προξένους Μεγάλων Δυνάμεων, φύλλα και παραρτήματα κρητικών εφημερίδων κ.ά. (1839-1916) (2 φάκελοι). Τμήμα δεύτερο: Αποκόμματα και φύλλα εφημερίδων ("Ελλάς", "Ελευθερία", "Δημοκρατία", "Μάχη", "Καθημερινά Νέα", "Ριζοσπάστης", "Δράσις", "Ελληνικόν Αίμα", "Ηνωμένος Τύπος", "Ριζοσπαστική Οργάνωσις"), καθώς και προκηρύξεις που αφορούν τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, την Κατοχή, την Απελευθέρωση και τα Δεκεμβριανά (6 κλασσέρ + 1 ντοσιέ). Τμήμα τρίτο: Ημερολόγιο Μέσης Ανατολής 14/1/1943-13/11/1944 και φωτογραφικό λεύκωμα από το μακεδονικό μέτωπο (1917-1918) του Νικολάου Ταζεδάκη, "Βιβλιάριον Μαθητευόμενου Ναυτικού" (1951) του Πάνου Ταζεδάκη (1 φάκελος). Βλ. και την αναλυτική περιγραφή του αρχείου στο: http://www.elia.org.gr/userfiles/archives/%CE%A4%CE%91%CE%96%CE%95%CE%94%CE%91%CE%9A%CE%97__%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%9B%CE%91%CE%9F%CE%A5_-_%CE%A3%CE%A5%CE%9B%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%97.pdf

Έγγραφο της Πελοποννησιακής Γερουσίας προς τον Νικόλαο Ταμπακόπουλο στη Βυτίνα.

Ο Νικόλαος Τσερέπης, γιος του γυμνασιάρχη Γεωργίου Τσερέπη, διετέλεσε πρόξενος της Ελλάδας στο Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη, 1910), στις Σαράντα Εκκλησίες (1912), στις Κυδωνίες (Αϊβαλί, 1914-1915), στη Φιλιππούπολη (Πλόβντιφ, 1925), στο Αμβούργο (1925), στην Αμβέρσα (1927), γενικός πρόξενος στη Σμύρνη (1933), στη Ν. Υόρκη (1935-1937), στην Ουάσιγκτον (1937) και στο Μόντρεαλ (1938-1943). Το 1916 υπήρξε θύμα απόπειρας δολοφονίας στη Μυτιλήνη. Ήταν παντρεμένος με την Σμαράγδα Τσάτσου, κόρη του Ιωάννη και της Ευφροσύνης Τσάτσου, με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη Νίνα (Θεανώ). Σύζυγος της Νίνας ήταν ο Νίκανδρος Καπετανίδης. Παρουσίαση περιεχομένου: Το αρχείο περιέχει υλικό που αφορά την προξενική υπηρεσία του Νικολάου Τσερέπη και την οικογένειά του. Περιλαμβάνονται κοινοποιήσεις διορισμών, απονομής τιμητικών διακρίσεων, αλληλογραφία με τις οικονομικές υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών, αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πρωτόκολλα παράδοσης- παραλαβής, πίνακες και καταστάσεις (1914-1941) σχετικά με τη διαχείριση στα προξενεία Σαράντα Εκκλησιών, Κυδωνιών, Φιλιππούπολης, Ν.Υόρκης, Μόντρεαλ, αλληλογραφία με την Διεύθυνση Πολιτικών υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με εκκλησιαστικά ζητήματα της ομογένειας στις ΗΠΑ, τη χορήγηση διαβατηρίων σε «ελληνομακεδόνες και βουλγαρομακεδόνες», κείμενα προσφωνήσεων και λόγων του (κυρίως στο Μόντρεαλ κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου), αποδείξεις και άλλα οικονομικά για την συνταξιοδότησή του, αλληλογραφία με τον κουμπάρο του Μάρκο Ζάντε (1936-1938), φωτογραφίες από την επίσκεψη του βασιλιά Γεωργίου Β΄ στο Μόντρεαλ (1942), και πολλές οικογενειακές, αποκόμματα εφημερίδων, διπλώματα νομικής του πατέρα του, του ίδιου και του αδελφού του Κωνσταντίνου, καθώς και διπλώματα μουσικής της Νίνας κ.ά. Περιέχεται επίσης φιλική αλληλογραφία των Ιωάννη και Ευφροσύνης Τσάτσου (1916-1933), της Σμαράγδας (1930-1937), και της Νίνας Τσερέπη (1930-1945), διοριστήρια έγγραφα του παππού του Τσερέπη Νικολάου ως γυμνασιάρχη στη Λαμία και υφηγητή γλωσσολογίας και της σανσκριτικής γλώσσας, και αλληλογραφία του σχετικά με οικονομικές εισφορές του στην "Κεντρική Επιτροπή προς Σχηματισμόν Εθνικού Στόλου", αλληλογραφία του Γεωργίου, πατέρα του Νικολάου, και κατάλογοι σχετικά με την κίνηση του συγγράμματός του "Γραμματική της ελληνικής γλώσσης προς χρήσιν των ελληνικών σχολείων". Τέλος, στο αρχείο υπάρχουν επιστολές του Νίκανδρου Καπετανίδη προς ξένους πολιτικούς και ξένες εφημερίδες σχετικά με τα "εθνικά δίκαια" (Βόρειος Ήπειρος, Κύπρος, 1945-1974) και φωτογραφικό υλικό που αφορά την επίσκεψη του βασιλιά Γεωργίου Β΄ στο ελληνικό προξενείο στον Καναδά το 1942 και την οικογένεια του Νικολάου Τσερέπη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η έκθεση του Τσερέπη σχετικά με την υπηρεσιακή του αποστολή στην Αμερική (1939) όπου περιγράφει τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την προσέγγιση των ομογενών με την Ελλάδα και ιδιαίτερα με το μεταξικό καθεστώς.

Περιλαμβάνει τεκμήρια σχετικά με τις αντιδράσεις που προκάλεσε η δημόσια από τον Γεώργιο Φιλάρετο επίκληση των ευθυνών του βασιλιά Κωνσταντίνου (εν όψει των εθνικών συνεπειών της ουδετερότητας της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο), τα αντίποινα του Κωνσταντινικού καθεστώτος, με έφοδο και λαφυραγώγηση της οικίας του από επίστρατους το 1916 και την ποινική δίωξη υπευθύνων από τον ίδιο.

Οι φάκελοι αφορούν στη δράση του Νικόλαου Φιλάρετου ως υπομοιράρχου Χωροφυλακής. Τα τεκμήρια είναι κυρίως αποφάσεις στρατιωτικών αρχών και δημοτικών συμβουλίων, σχετικές με έκφραση ευαρέσκειαας ως προς την επιτυχή συμβολή του στην καταστολή της ληστείας σε διάφορες επαρχίες του κράτους.

Ο Νίκος Χάγερ-Μπουφίδης (1899-1950) υπήρξε ποιητής, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο ήταν “Ίσαντρος Άρις”. Το αρχείο του αποτελείται από έναν φάκελο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου περιλαμβάνει αλληλογραφία της περιόδου 1915-1970. Το περιεχόμενο της αλληλογραφίας αναφέρεται κυρίως στο λογοτεχνικό έργο του. Επώνυμοι επιστολογράφοι όπως οι Παλαμάς, Καβάφης, Σικελιανός, Λαπαθιώτης εκφράζουν τον θαυμασμό τους για έργα του. Ένα μέρος της αλληλογραφίας αφορά τη συνεργασία του με τον περιοδικό Τύπο της εποχής. Υπάρχουν επίσης συλλυπητήριες επιστολές προς τη χήρα Μπουφίδη. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ένα προσωπικό ημερολόγιο από 13/12/1944 έως 28/12/1944, όπου περιγράφει το τι συνέβαινε την εποχή εκείνη στην Αθήνα. Στο αρχείο περιλαμβάνεται επίσης μία λογοτεχνική μελέτη του Κεφαλονίτη δημοσιογράφου Χρήστου Βουνά με τίτλο “Κεφαλονίτικη σάτυρα”. Για συμπληρωματικές πληροφορίες βλ. επίσης αρχεία Κ.Παλαμά, Ν. Λαπαθιώτη και Τ. Άγρα στο ΕΛΙΑ.

Ο Νίκος Β. Φανδρίδης γεννήθηκε στην Κρήτη το 1888. Υπήρξε δισέγγονος του Στρατάρχη της Κρήτης Βασιλείου Χάλη, ιδρυτή του ‘Πατριωτικού Δεσμού’ το 1821 και από τους πρώτους Φιλικούς και εγγονός του Νικόλαου Φανδρίδη, συζύγου της Ελένης, κόρης του Βασιλείου Χάλη. Ο Νικόλαος Φανδρίδης γεννήθηκε στο Θέρισσο το 1802. Πολέμησε ηρωικά και διέθεσε όλη την περιουσία του για τον Αγώνα. Κατέφυγε στο Ναύπλιο και πέθανε το 1895 στο Άργος. Γιος του Βασιλείου Φανδρίδη, δικηγόρου, ο οποίος σε ηλικία 20 ετών εξελέγη αντιπρόσωπος της Κυδωνίας στην Ελλάδα για την υπεράσπιση των συμφερόντων της Κρήτης. Το 1897, σε ηλικία μόλις 36 χρόνων, πέθανε, αφήνοντας ορφανά την κόρη του Ελένη και το γιο του Νίκο. Ο Νίκος Β. Φανδρίδης σπούδασε στο Παρίσι και στο Λονδίνο, καθώς και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών απ’ όπου ανακηρύχθηκε διδάκτωρ το 1911. Με βαθιά πίστη στο ευρωπαϊκό πνεύμα, σπάνια μόρφωση και εκτενή γλωσσομάθεια, επιδόθηκε σε πολυάριθμες μελέτες για το έργο των σημαινόντων φιλοσόφων και ποιητών του 19ου αιώνα, όπως οι Ταιν, Ρενάν, Βεράρεν και Κλεμάν. Οι μελέτες αυτές τον καταξίωσαν ως έναν από τους σημαντικότερους λόγιους της εποχής του και κέντρισαν το ενδιαφέρον του Παλαμά φέρνοντας τους δύο άνδρες σε μια πνευματική επικοινωνία με διεθνείς ορίζοντες. Μάλιστα ο Νίκος Β. Φανδρίδης επρόκειτο να αξιοποιήσει το έργο του ποιητή στην Ευρώπη. Όπως προκύπτει από την αλληλογραφία με τον Παλαμά, η φιλία τους κράτησε πέντε χρόνια, από το 1909 ως τον πρόωρο θάνατο του Νίκου Β. Φανδρίδη το 1914. Η συλλογή περιλαμβάνει μικρό αριθμό επιστολών του Κωστή Παλαμά προς τον Φανδρίδη καθώς και βιβλία που του είχε δώσει Ο Παλαμάς.

Ο δικηγόρος Νίκος Βασιλικός (1898-1989) γεννήθηκε στο Θεολόγο της Θάσου στις 30 Σεπτεμβρίου 1898. Το 1917 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στη Μυτιλήνη (1918-1919) και στη συνέχεια στο Μικρασιατικό μέτωπο. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή τον Ιούνιο του 1923. Τον Σεπτέμβριο του 1925 εγκαταστάθηκε ως δικηγόρος στην Καβάλα. Πολιτεύθηκε και στις 26 Ιανουαρίου 1936 εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής Καβάλας. Τα χρόνια της Κατοχής τα πέρασε στη Θεσσαλονίκη. Το 1945 επέστρεψε στην Καβάλα από όπου μετακόμισε οριστικά το 1947. Πολιτεύθηκε με το Κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου αλλά δεν εκλέχθηκε στη Θάσο. Τον Απρίλιο του 1959 ανέλαβε την υπόθεση Πόλκ με την οποία και έγινε ευρύτερα γνωστός.Ο Νίκος Βασιλικός ήταν ο συνήγορος του κατηγορουμένου δημοσιογράφου Γ. Στακτόπουλου στην πολύκροτη δίκη. Μετά τη συνταξιοδότησή του διέμενε στην Αθήνα. Παντρεμένος με την Καίτη Βασιλικού απέκτησε δύο παιδιά, την Έλζα και τον συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό. [Στοιχεία για το σύντομο βιογραφικό του Ν.Β. έχουν αντληθεί από την έκδοση Νίκος Βασιλικός, Ημερολόγιο της Μικρασιατικής Καταστροφής, Βασίλης Βασιλικός, Η Δίκη των Έξ, Εκδόσεις Γνώση (1993) και από το άρθρο του Κωνσταντίνου Χιόνη για τον Ν. Βασιλικό δημοσιευμένο στα Θασιακά, περιοδική έκδοση της Θασιακής Ένωσης Καβάλλας, Τόμος Β’, 5.] Το αρχείο χωρίζεται σε δύο ενότητες: Ι: Αλληλογραφία Η ενότητα περιλαμβάνει εισερχόμενη αλληλογραφία του Ν. Βασιλικού (οικογενειακή, προσωπική και επαγγελματική). Η αλληλογραφία με τον γιό του Βασίλη Βασιλικό (εισερχόμενη και εξερχόμενη) στο Αρχείο Β. Βασιλικού, ΕΝΟΤΗΤΑ 100 Αλληλογραφία. ΙΙ: Προσωπικά έγγραφα Η ενότητα περιλαμβάνει προσωπικά έγγραφα του Ν.Βασιλικού και το ημερολόγιο που κρατούσε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας στον Μικρασιατικό Πόλεμο. Βλέπε επίσης Αρχείο Β. Βασιλικού, ΕΝΟΤΗΤΑ 200, Υποενότητα 204, Οικογενειακά τεκμήρια και ΕΝΟΤΗΤΑ 500 Υπόθεση Πόλκ