Συλλογές

Αρχείο Marius Bernard Angelo Commeno (Κ64θ)

Τετράδιο, στο οποίο καταγράφονται δια γραφομηχανής επικυρωμένα αντίγραφα γενεαλογικών εγγράφων του Οίκου του εν Ιταλία διαμένοντος Πρίγκηπος Marius Bernard Angelo Commeno.

Αρχείο Mary Hunter

Η Mary Hunter ήταν αγγλίδα φιλελληνίδα. Φρόντισε και περιέθαλψε τους έλληνες στρατιώτες στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, διοργάνωσε μαζί με τον Φώτιο Πουλιέζο εκδηλώσεις συμπαράστασης για τις οικογένειες και τα ορφανά, και στη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας ίδρυσε το Σώμα Αδελφών Νοσοκόμων που ονομάστηκε «Λευκός Σταυρός Μαίρης Χούντερ». Το υλικό περιλαμβάνει ευχαριστήριες επιστολές διαφόρων νομαρχιών, δήμων, κοινοτήτων, συλλόγων και αδελφοτήτων, κυρίως της Μακεδονίας, και συστατικές επιστολές του Υπουργείου Εξωτερικών προς τη βρετανίδα Mary Hunter και τον Φώτιο Πουλιέζο για τη διοργάνωση φιλανθρωπικών εκδηλώσεων προς ανακούφιση των ορφανών και των απόρων οικογενειών, για τις διαλέξεις, την περίθαλψη και γενικότερα την εμψύχωση των ελλήνων στρατιωτών στο μέτωπο κατά τους πολέμους (Βαλκανικούς, Α΄ Παγκόσμιο, Μικρά Ασία). Περιλαμβάνονται φωτογραφίες των Hunter και Πουλιέζου, διαβατήρια και ένα έντυπο λεύκωμα για τη δράση της Hunter στο Μικρασιατικό Μέτωπο (1922).

Αρχείο Mιχαήλ Μητσάκη

Πεζογραφήματα του Μιχαήλ Μητσάκη, ποιήματά του, σημείωμα και φωτογραφία του, καθώς και χει-ρόγραφα του Κατσίμπαλη, τα οποία αφορούν το περιεχόμενο του παρόντος αρχείου. Τα πεζογραφήματα ταξινομούνται σε τέσσερις υ-ποφακέλους βάσει του επίτιτλου που φέρουν. Η ένδειξη αυτή συνιστά κατά πάσα πιθανότητα τον τίτλο σχεδιασμένων πλην απραγματοποίητων συλ-λογών. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαντούν πολλαπλά χειρόγραφα του ιδίου κειμένου ή μέρους του.

Αρχείο Pierre-Etienne David

Ο Pierre David, Γάλλος διπλωμάτης και ποιητής, γεννήθηκε στη Falaise, στην περιοχή του Calvados, το 1772 και πέθανε στο Παρίσι στις 21 Ιουνίου 1846. Υπηρέτησε στο Υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας από το 1795 έως το 1798, ως γραμματέας πρεσβείας στο Μιλάνο το 1798, γραμματέας προξενείου στη Στουτγάρδη το 1799, και στη Μάλτα από το 1802 έως το 1806. Διορίστηκε πρόξενος για πρώτη φορά στη Βοσνία, όπου παρέμεινε από το 1806 έως το 1814 και εργάστηκε με επιτυχία για το εμπόριο της Ανατολής, εξασφαλίζοντας δρόμους και την προστασία του Ιμπραήμ Χαλήμ Πασά. Στις 16 Σεπτεμβρίου του 1819 διορίστηκε γενικός πρόξενος της Γαλλίας στη Σμύρνη και στo Aρχιπέλαγος. Στη Σμύρνη ο David διέσωσε από βέβαιη σφαγή περίπου 2.000 Έλληνες που κατέφυγαν στο γαλλικό προξενείο τον Απρίλιο του 1821 στους διωγμούς που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι ως αντίποινα για την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης, πράξη για την οποία παρασημοφορήθηκε με την Légion d’ honneur. Ο David απέδειξε τα φιλελληνικά του αισθήματα στους Έλληνες και κυρίως στους Ψαριανούς σε πολλές περιστάσεις κατά την παραμονή του στη Σμύρνη. Ανακλήθηκε στις 30 Νοεμβρίου του 1826, ύστερα από συκοφαντικές κατηγορίες εναντίον του, που προέρχονταν από τη γαλλική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη και αναφέρονταν σε υποτιθέμενες διοικητικές παρατυπίες και σε κερδοσκοπικές δραστηριότητες, οι οποίες επίσημα δεν του ανακοινώθηκαν ποτέ, και συνταξιοδοτήθηκε παρά τη θέλησή του. Είχε παντρευτεί την Marie Jeanne Huet (;) και είχε τρεις γιους. Έγραψε μεταξύ άλλων: La Bataille d’Iéna (1808), Athènes assiégée (1827) με το ψευδώνυμο Sylvain Phallantée, L’Alexandréide ou la Grèce vengée (1829), Sélim III, Tragédie en cinq actes (1836). Το τμήμα του αρχείου David αναφέρεται στην περίοδο που ήταν γενικός πρόξενος της Γαλλίας στη Σμύρνη και στο Αρχιπέλαγος και περιλαμβάνει τεκμήρια σχετικά με Γάλλους και Γερμανούς φιλέλληνες εθελοντές που ήρθαν να πολεμήσουν στον Μοριά (προκηρύξεις, ονομαστικούς κατάλογους φιλελλήνων, σχέδια εκθέσεων του προξένου προς τα Υπουργεία Εξωτερικών και Ναυτικών της Γαλλίας, καταστάσεις εξόδων του προξενείου, αποδείξεις χρηματικής βοήθειας για περίθαλψη και επαναπατρισμό φιλελλήνων, πιστοποιητικά). Επίσης περιλαμβάνει την αλληλογραφία του (πρωτότυπα επιστολών, τις μεταφράσεις τους και σχέδια των απαντήσεών του) με τη Βουλή των Ψαρών, με τους πρόκριτους των νήσων Ύδρας, Σπετσών, Νάξου, Σύρου, Τήνου, Σάμου, με τους πρόκριτους της ελληνικής κοινότητας Σμύρνης, με τον Ν. Σπηλιάδη για θέματα εξαγοράς αιχμαλώτων, κατασχέσεων πλοίων και λειών από έλληνες ναυτικούς και φορολόγησης των καθολικών κατοίκων των Κυκλάδων (1822-1824, 1826) και με ιδιώτες —κυρίως γάλλους και έλληνες πλοιάρχους, φιλέλληνες αξιωματικούς. Συμπεριλαμβάνεται στο υλικό του αρχείου ο υπηρεσιακός φάκελος του David στο Υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας, που αποτελείται από εκθέσεις και αναφορές του προξένου από τη Βοσνία και τη Σμύρνη, προσωπικά υπηρεσιακά σημειώματα κ.λπ. (1807-1830).

Αρχείο Thomas Hewett Waterman

Το αρχείο περιλαμβάνει επιστολές από τον Γεώργιο Κωνσταντίνο, πάστορα της Ευαγγελικής Εκκλησίας στην Ελλάδα, στον Waterman Thomas Hewett, καθηγητή Γερμανικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο Cornell. Το αρχείο επίσης περιλαμβάνει επιστολές από τον Βλάσιο Χρυσικόπουλο, διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, και από τον Αρτέμη Καλλέργη.

Αρχείο William Aigner Wigram

Ο αιδεσιμότατος William Aigner Wigram ορίστηκε το 1902, από τον αρχιεπίσκοπο του Canterbury, ως επικεφαλής της ιεραποστολής στους Ασσυρίους Χριστιανούς του Κουρδιστάν. Προσέφερε επίσης τις υπηρεσίες του στην Κωνσταντινούπολη και τη Μεσοποταμία. Το 1922 έγινε εφημέριος στην βρετανική εκκλησιαστική αποστολή στην Αθήνα, όπου συμμετείχε ενεργά στην ανακούφιση των Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Το 1928 εστάλη σε αποστολή στη Μάλτα. Το αρχείο περιλαμβάνει φωτογραφίες της συμμετοχής του στο ‘Hellenic Travel’ του Sir Henry Lunn, επικήδειους λόγους και συλλυπητήριες επιστολές.

Αρχείο Xavier Bordes

Ο Xavier Bordes, Γάλλος ποιητής και μεταφραστής, ξεκίνησε τη μετάφραση της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη το 1979 σε συνεργασία με τον R. Longueville. Εκείνη την εποχή δεν κυκλοφορούσαν παρά ελάχιστα μεταφρασμένα έργα του Ελύτη στη Γαλλία. Από το 1972 έως το 1984 ο Bordes ζούσε στο Μαρόκο και η αλληλογραφία με τον Ελύτη είναι μεταξύ Αθήνας και Mohammedia. Με μουσικές και κλασικές σπουδές ο Bordes εργάστηκε ως εκπαιδευτικός και κριτικός και συνεργάστηκε με μεγάλους εκδοτικούς οίκους της Γαλλίας. Η μετάφραση της Μαρίας Νεφέλης κυκλοφόρησε το 1982 και ακολούθησαν άλλα έργα αργότερα. Ο Ελύτης είχε εντυπωσιαστεί από τις μεταφραστικές ικανότητες του Bordes—του γράφει σχετικά ότι πρόκειται για “un vrai tour de force” (επιστολή 28/5/81). Το αρχείο περιλαμβάνει επιστολές του Ελύτη προς τον Bordes (1981-1995) κυρίως στα γαλλικά, φωτογραφίες του Ελύτη που ο ίδιος είχε αποστείλει στον Bordes για μια γαλλική έκδοση που δεν πραγματοποιήθηκε, κασέτες με τη φωνή του Ελύτη και λίγα αποκόμματα τύπου. Ο X. Bordes μεταβίβασε το αρχείο του στον Δημοσθένη Δαβέττα με την εντολή να το μεταβιβάσει στον Αντώνη Σαμαρά για να το παραδώσει εκείνος στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Η παράδοση/παραλαβή του αρχείου έγινε σε επίσημη εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, στις 12 Δεκεμβρίου 2011, στην Αθήνα.

Αρχείο «Λαογραφικού Φροντιστηρίου» Γ. Α. Μέγα

Το αρχείο περιλαμβάνει 1890 χειρόγραφα, οπωσδήποτε ανομοιογενή και ανισομεγέθη. Συντάκτες του είναι φοιτητές του Γεωργίου Α. Μέγα, στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατά τα τελευταία έτη της διδασκαλίας του, αλλά και μετεκπαιδευόμενοι δάσκαλοι στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, που επίσης διδάσκονταν από τον Γ. Α. Μέγα το μάθημα της Λαογραφίας. Κατά κανόνα πρόκειται για συλλογές λαογραφικού υλικού, που συνήθως ακολουθούν τα γνωστά και πολύτιμα «Ζητήματα Ελληνικής Λαογραφίας» του Γ. Α. Μέγα. Ο τόπος προέλευσης του υλικού δηλώνεται ρητώς, ωστόσο η θεματολογία τις περισσότερες φορές περιορίζεται σε ορισμένα λαογραφικά ζητήματα, συνήθως σε στοιχεία της λαϊκής λογοτεχνίας (παραμύθια, παραδόσεις και δημοτικά τραγούδια), που καταλαμβάνουν και το μεγαλύτερο μέρος ή σε έθιμα του κύκλου της ζωής (γέννηση – γάμος – θάνατος) και του ετήσιου εορτολογικού κύκλου χωρίς, πάντως, να απουσιάζουν εντελώς και πληροφορίες για τη λαϊκή αρχιτεκτονική ή για την αγροτική παραγωγή.

Αρχείο Α. Αβέρωφ (Κ109δ_4)

Έξοδα κηδείας του Α.Αβέρωφ, 25 Μαΐου 1910.