Αρχείο Βασίλειου Κύρη
Ο Βασίλειος Κύρης (1899-1954) ήταν αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Συνέβαλε στην καταστολή του κινήματος της Μέσης Ανατολής. Στα Δεκεμβριανά ήταν γενικός προσωπάρχης – αρχηγός αμύνης του Υπουργείου Ναυτικών και έλαβε μέρος στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στο κέντρο της Αθήνας. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως ναυτικός ακόλουθος στις πρεσβείες του Παρισιού και του Λονδίνου (1947-1949) και ως πρόεδρος του δικαστηρίου εκδίκασης εκκρεμών ναυτιλιακών υποθέσεων μεταξύ αγγλικού και ελληνικού δημοσίου και Ελλήνων πλοιοκτητών. Διετέλεσε αρχηγός Στόλου, Ναυστάθμου και αντιπρόσωπος του ΝΑΤΟ στη βρετανική κυβέρνηση. Το αρχείο περιέχει υλικό που αφορά τη σταδιοδρομία του Κύρη κυρίως στα υποβρύχια και στη Μέση Ανατολή. Χωρίζεται στις εξής ενότητες: – Ιστορικά (1918-1946, φάκελοι 1 έως 5): Αναφορές, διαταγές, εκθέσεις, σημειώματα, κείμενα λόγων, πίνακες αξιωματικών, ναυτικά σήματα, φύλλα της φιλοεαμικής εφημερίδας Ελευθερία, παραπεμπτικές διαταγές, αποφάσεις στρατοδικείων κ.λπ., που αφορούν κυρίως την εκδήλωση και την καταστολή του κινήματος Μέσης Ανατολής, τις εκκαθαρίσεις που έλαβαν χώρα στον Στόλο, τη συλλογή πληροφοριών για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, την πολεμική δράση του Στόλου, τις απώλειες και την κατάσταση των πλοίων επιφανείας και των υποβρυχίων, την εξέλιξη του πολέμου, τις μεταβολές στην κυβέρνηση του Καΐρου κ.λπ. Στον φάκελο 3 περιλαμβάνεται υλικό σχετικά με το καταδρομικό «Έλλη» (εκθέσεις για βλάβες στα ηλεκτρολογικά), το θωρηκτό «Λήμνος» (εσωτερικοί οργανισμοί) και το θωρηκτό «Κιλκίς». – Τεχνικά υποβρυχίων (1927-1936, φάκελοι 6 έως 10): Τεχνικές μελέτες, εκθέσεις, κείμενα διαλέξεων και μαθημάτων, σχεδιαγράμματα, σχέδια συμβάσεων και φάκελοι εταιρειών, διαταγές σχετικές με τη λειτουργία και συντήρηση μηχανικών μερών των υποβρυχίων (κυρίως συσσωρευτών, ηλεκτρικών, περισκοπίων). Επίσης, διαταγές και πρακτικά που αφορούν στις εργασίες της επιτροπής παραλαβής του υποβρυχίου «Νηρεύς». – Οργάνωσις υποβρυχίων (1924-1949, φάκελοι 11 έως 13): Μελέτες, σχεδιαγράμματα, οδηγίες, εσωτερικοί κανονισμοί, κείμενα μαθημάτων και αλληλογραφία που αφορούν την εσωτερική οργάνωση των υποβρυχίων, την ιστορία του όπλου, τις τεχνικές επίθεσης κ.ά. – Προσωπικού/Ατομικά (1920-1944, φάκελοι 14 έως 16): Ποικίλο υλικό (εκθέσεις, πίνακες υπηρεσίας, τηλεγραφήματα, αναφορές κ.ά.) σχετικά με τη σταδιοδρομία διαφόρων αξιωματικών του ναυτικού και το κίνημα του 1935. Περιέχεται επίσης υπηρεσιακή αλληλογραφία που αφορά τη σταδιοδρομία του Κύρη (διορισμοί). Σημαντικές είναι οι εκθέσεις του Κύρη για τη συμβολή του στην καταστολή των κινημάτων του 1935 και της Μέσης Ανατολής (1944), της δράσης του ως κυβερνήτη του «Ιέραξ» και του «Πίνδος» (1941-1942). – Πολεμικές εκθέσεις/Διάφορα (1940-1952, φάκελοι 17 και 18): Πολεμικές εκθέσεις των υποναυάρχων Ε. Καββαδία και Α. Σακελλαρίου (που διετέλεσαν αρχηγοί Στόλου την περίοδο 1940-1943) σχετικά με τη δράση του Ναυτικού από τον Απρίλιο του 1941 έως τον Δεκέμβριο του 1942. Επίσης, έκθεση του Καββαδία για τα «πολιτικά παρασκήνια του εκπατρισθέντος ναυτικού» και πρακτικά γαλλοβρετανικών συνεννοήσεων (Μάρτιος – Μάιος 1940). Επίσης περιλαμβάνονται αποφάσεις Υπουργείου Ναυτικών για συγκρότηση ανακριτικών συμβουλίων (1952), δελτία κινήσεως πλοίων (1941-1943), έκθεση για τη δράση του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, ναυτικά σήματα και εκθέσεις για τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο.